Przegląd podatkowy (11 – 15 kwietnia 2016 r.)

Przedsiębiorca musi dbać o własne interesy

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-04-11
Agnieszka Pokojska

Zgodnie z postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 marca 2016 r. (Ts 384/15) przepis, który wyklucza możliwość odliczenia podatku z faktur dokumentujących fikcyjne dostawy nie stanowi naruszenia praw podatników. Urząd kontroli skarbowej odmówił spółce prawa do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących pozorne transakcje. Po bezskutecznym odwołaniu, podatnik wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz w dalszej kolejności do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zgodnie z orzeczeniem sądów obu instancji, spółka nie miała prawa do odliczenia podatku ze względu na brak zachowania należytej staranności w doborze kontrahenta oraz przeprowadzanej transakcji. Wnioskodawca udał się ze skargą do TK, twierdząc, że przepis odmawiający prawa do odliczenia zmusza podatników do kontroli kontrahentów pod kątem dopuszczania się oszustw podatkowych i tym samym narusza prawa konstytucyjne podatników. Trybunał odmówił nadania biegu sprawie, stwierdzając, że źródłem naruszenia prawa nie jest treść przepisu, ale błędne decyzje gospodarcze spółki i brak działań w zakresie weryfikacji wiarygodności kontrahentów.

Czy w wyniku podziału przez wydzielenie powstanie przychód

Rzeczpospolita, 2016-04-11
Dominik Godula

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 26 stycznia 2016 r. (sygn. akt I SA/Wr 1823/15) brak możliwości wydzielenia niektórych zobowiązań przy podziale przez wydzielenie nie stanowi przeszkody w uznaniu majątku wydzielanego i pozostającego w spółce za zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP). W analizowanej sprawie, spółka kapitałowa zamierzała przeprowadzić restrukturyzację, w ramach której dokonałaby przeniesienia części majątku na spółkę przejmującą, dokonując tym samym wyodrębnienia funkcjonalnego, organizacyjnego oraz finansowego swoich składników materialnych i niematerialnych. We wniosku o interpretację zapytano, czy składniki, które otrzyma spółka przejmująca oraz majątek spółki dzielonej będą mogły zostać uznane osobno za ZCP, a w konsekwencji podział ten będzie neutralny podatkowo. W odpowiedzi organ podatkowy uznał, iż składniki majątku spółki nie stanowią ZCP ze względu na istnienie zobowiązań, które nie mogą być jednoznacznie przyporządkowane do żadnej ze spółek. Rację spółce, przyznał jednak WSA we Wrocławiu, który w uzasadnieniu wyroku wskazał, iż wykładania zastosowana przez organ podatkowy jest sprzeczna z celem gospodarczym przepisów o podziale, niemożność przyporządkowania niektórych zobowiązań do żadnej ze spółek nie przesądza bowiem o możliwości wykonywania przez nie działalności w sposób samodzielny.

Nadpłatą w podatku od nieruchomości można uregulować na przykład CIT

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-04-11
Łukasz Zalewski

Nadpłata w podatku lokalnym może zostać zaliczona na poczet zobowiązań z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), VAT oraz podatków dochodowych – tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 79/16). W przedmiotowej sprawie spółka zwróciła się z wnioskiem o zaliczenie nadpłaty w podatku od nieruchomości na poczet zobowiązań podatkowych m.in. w VAT, PCC, PDOP i z tytułu pełnienia roli płatnika PDOF. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, że nadpłata może zostać zaliczona jedynie na poczet zobowiązań stanowiących dochód jednostek samorządu terytorialnego (np. PCC). Podobne stanowisko przedstawił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Ze zdaniem poprzedników nie zgodził się jednak NSA, twierdząc, że nadpłata w podatku stanowi własność podatnika. Wnioskujący ma zatem prawo do złożenia wniosku o jej zaliczenie na poczet zobowiązań podatkowych, przy czym nie ma znaczenia, czy nadpłata trafi do budżetu państwa czy gminy.

Rekompensata za szkodę staje się przychodem w momencie zapłaty

Rzeczpospolita, 2015-04-11
Konrad Łuszcz

Wypłata kwoty pieniężnej w formie ryczałtu, mająca na celu pokrycie następstw zakłóceń gospodarczych powstałych na skutek przeniesienia działalności spółki powinna zostać uznana za rekompensatę za szkodę – taki wniosek płynie z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 grudnia 2015 r. (sygn. IPPB6/4510-396/15-2/AK). W przedmiotowej sprawie wnioskodawca rozważa zawarcie długookresowej umowy najmu, w ramach której ma zostać zawarty obowiązek zapłaty przez wynajmującego kwoty pieniężnej w formie ryczałtu za poniesione przez najemcę zakłócenia gospodarcze powstałe wskutek przeniesienia działalności gospodarczej. Wnioskodawca, zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem, kiedy powinien z tego tytułu rozpoznać przychód na gruncie PDOP. On sam był zdania, iż przychód związany jest ze świadczeniem usług (zaniechania), dlatego powinien zostać rozpoznany w momencie wykonania usługi, ale nie później niż w chwili wystawienia faktury lub uregulowania należności. Organ podatkowy zajął jednak odmienne stanowisko, uznając iż przyznane mu ryczałtowe wynagrodzenie jest rekompensatą za szkodę, dlatego też zgodnie z zasadą kasową, przychód powstaje w dniu otrzymania zapłaty.

Zasady korzystania z samochodów służbowych to podatkowa schizofrenia

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-04-11
Justyna Podlaszewska, Mikołaj Ratajczak

Zgodnie z założeniem ustawodawcy, wprowadzenie ryczałtu za korzystanie przez pracownika z samochodu służbowego w celach prywatnych miało służyć ograniczeniu obowiązków płatnika związanych z określaniem wysokości przychodu z tego tytułu. W praktyce fiskus twierdzi natomiast, że kwota ryczałtu nie uwzględnia kosztów eksploatacji samochodu, takich jak na przykład zakup paliwa. W związku z tym płatnik jest zobligowany do prowadzenia osobnej ewidencji, w celu ustalenia prawidłowej wysokości dodatkowego świadczenia. Zdaniem ekspertów TPA Horwath, pogląd fiskusa wzbudza wątpliwości z uwagi na to, że kalkulacja kwoty ryczałtu opierała się na podstawie przyjętego limitu przebiegu kilometrów oraz kilometrówki. To sugeruje, że ryczałt zawiera wszelkie koszty eksploatacji samochodu, a nie jedynie wartość świadczenia z tytułu jego udostępnienia pracownikowi. Stanowisko kwestionujące opinię fiskusa zostało zaprezentowane w wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 23 listopada 2015 r. (sygn. akt I SA/Wr 1595/15). W opinii sądu, fakt powiązania wielkości ryczałtu z pojemnością silnika dowodzi zamiarowi objęcia ryczałtem wszelkich wydatków związanych z eksploatacją samochodu służbowego, w tym również paliwa.

Wygaszenie jednej firmy nie gwarantuje zysku drugiej

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-04-12
Jakub Pawłowski

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 308/14) wydatki związane z wypłatą rekompensaty za zaprzestanie działalności na rzecz podmiotu powiązanego nie stanowią kosztu podatkowego. W przedmiotowej sprawie spółka polska zakupiła maszyny produkcyjne od powiązanej spółki belgijskiej. Ze względu na restrukturyzację, spółka sprzedająca miała zmienić profil działalności na handlowy, natomiast spółka kupująca zobowiązała się wypłacić jej rekompensatę z tytułu wygaszenia produkcji. Wobec tego pojawiła się wątpliwość, czy wypłacone odszkodowanie może stanowić koszt uzyskania przychodów dla spółki polskiej. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej poniesionemu wydatkowi brakowało celowości, bowiem nie wiązał się z konkretnym przychodem spółki. Wojewódzki Administracyjny w Bydgoszczy przychylił się do argumentacji spółki, że zamknięcie fabryk w Belgii umożliwiło spółce uzyskać dominację na rynku i w konsekwencji – zwiększyć potencjalną sprzedaż. Z tym stanowiskiem nie zgodził się jednak sąd kasacyjny. W opinii NSA zaliczenie tego typu wydatków do kosztów uzyskania przychodów mogłoby prowadzić do nadużyć ze strony podatników, bowiem nie sposób stwierdzić, że poniesiony wydatek służy faktycznemu zabezpieczeniu źródła przychodów lub ich uzyskaniu przez spółkę.

Naprawić błąd można nie tylko fakturą korygującą

Rzeczpospolita, 2016-04-13
Aleksandra Tarka

W wyroku z dnia 12 kwietnia 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I FSK 1942/14) orzekł, iż Powiat który był faktycznym nabywcą towarów i usług jest uprawniony do wystawienia noty korygującej nawet w sytuacji, gdy nie był podmiotem wskazanym na pierwotnej fakturze. W przedmiotowej sprawie do organu podatkowego zwrócił się Powiat, który w wyniku sukcesji prawnej, był zobowiązany do budowy szpitala. Na fakturach jako nabywca wskazany był jednak poprzedni inwestor, dlatego też powiat wystąpił z pytaniem, czy jest uprawniony do wystawienia not korygujących do faktur zakupowych. Organ podatkowy uznał, iż w przypadku zmiany podmiotu wskazanego na fakturze, podatnik nie może dokonać zmian w tym zakresie za pomocą noty korygującej. Innego zdania był jednak zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach jak i NSA, który w uzasadnieniu wyroku wskazał, iż Powiat jako faktyczny nabywca towarów i usług jest uprawniony do zmiany podmiotu wykazanego na fakturze za pomocą noty korygującej.

Sprzedaż akcji: Podatek nie zawsze jest od czystej nadwyżki

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-04-14
Patrycja Dudek

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 668/14) orzekł, że przychód z realizacji opcji na akcje nie może zostać uznany za koszt przy odsprzedaży uzyskanych w ten sposób akcji. Przedmiotowa sprawa dotyczyła podatnika, który posiadał opcje na akcje oraz zastrzeżone certyfikaty akcji (RSU). Wskutek realizacji tych instrumentów podatnik nabył akcje spółki, uzyskując w ten sposób przychód podlegający opodatkowaniu. Spór z organem odnosił się do tego, czy uprzednio opodatkowany przychód może zostać wykazany jako koszt przy dalszej odsprzedaży akcji. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, opodatkowany przychód z nabycia akcji nie może stanowić kosztu podczas ich sprzedaży, gdyż realizacja instrumentów pochodnych oraz sprzedaż papierów wartościowych stanowią odrębne kategorie przychodów. Do interpretacji przychylił się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oraz NSA.

Restrukturyzacja firmy z rozliczeniem na specjalnych zasadach

Rzeczpospolita, 2016-04-13
Aleksandra Tarka

Kosztem uzyskania przychodu (KUP) przy sprzedaży wierzytelności otrzymanych w wyniku rozwiązania spółki osobowej jest wartość wydatków poniesionych na ich nabycie przez wnoszącego wkład lub wartość nominalna udzielonych pożyczek, która nie została dotychczas zaliczona do kosztów podatkowych – taki wniosek płynie z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 9 marca 2016 r. (sygn. akt I SA/Gd 139/16). W analizowanej sprawie, podatnik zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem, w jaki sposób należałoby ustalić KUP przy sprzedaży wierzytelności otrzymanych w wyniku likwidacji spółki osobowej. W opinii podatnika, powinien on rozpoznać KUP w wysokości wydatku na nabycie likwidowanej spółki osobowej. Fiskus był jednak odmiennego zdania – uznał, iż KUP przy zbyciu wierzytelności będzie kwota wydatków poniesionych na nabycie wierzytelności przez wspólnika wnoszącego je do spółki osobowej w formie wkładu lub wartość nominalna wierzytelności. Stanowisko to potwierdził WSA w Gdańsku, który w uzasadnieniu wyroku wskazał, iż na ustalenie wysokości KUP przy sprzedaży wierzytelności otrzymanych na skutek likwidacji spółki osobowej nie ma wpływu fakt, iż doszło do zmiany wspólnika, a wnioskodawca w rzeczywistości poniósł jedynie wydatek na nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej.

Przegląd orzecznictwa

Wyrok NSA z 4 marca 2016 r. (sygn. akt II FSK 235/14)

Uchylenie przez organ odwoławczy decyzji organu pierwszej instancji określającej wysokość zobowiązania podatkowego, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności – w oparciu o którą zastosowano w postępowaniu egzekucyjnym środki egzekucyjne – i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania powoduje unicestwienie materialnoprawnych skutków zastosowania tych środków egzekucyjnych w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 4 ord. pod. bez względu na to, czy postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności zostało uchylone i bez względu na to, czy postępowanie egzekucyjne zostało na postawie art. 59 § 1 pkt 2 w związku z art. 60 § 1 u.p.e.a. umorzone.

Wyrok NSA z 4 marca 2016 r. (sygn. akt II FSK 3259/15)

Status podatnika podatku od nieruchomości, podatku rolnego będącego osobą fizyczną wynikający z art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 849 ze zm. – dalej: u.p.o.l., czy art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2013 r. poz. 1381 ze zm. – dalej: u.p.r.) daje takiej osobie możliwość wszczęcia postępowania administracyjnego dotyczącego zmian w ewidencji gruntów. Możliwość taką daje temu podatnikowi także § 46 ust. 1 w związku z § 11 ust. 1 pkt 1 lit. e) rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454).