Gdy odbiorca spóźnia się z zapłatą zafakturowanej zaliczki
Rzeczpospolita, 2016-05-16
Aneta Sakowska, Mikołaj Ratajczak
Fakturę zaliczkową wystawia się w sytuacji, gdy przedsiębiorca otrzymał całość lub część płatności przed dostawą towarów lub wykonaniem usługi. Dokument można wystawić najwcześniej 30 dni przed otrzymaniem takiej płatności, dlatego faktura zaliczkowa występuje często jako swego rodzaju wezwanie do zapłaty. Wątpliwości dotyczą przypadków, gdy kontrahent nie ureguluje płatności lub gdy faktura zostanie wystawiona przedwcześnie. Pojawia się wówczas ryzyko zakwalifikowania faktury zaliczkowej jako pustej, czyli dokumentującej fikcyjne zdarzenie. Jak wskazuje Aneta Sakowska, doradca podatkowy w TPA Horwath „Przedwcześnie wystawiona faktura zaliczkowa nie jest pustą fakturą, a obowiązek podatkowy powstaje dopiero
w dacie otrzymania płatności od kontrahenta. Co więcej, nie ma prawnego obowiązku korekty takiej faktury.” Organy podatkowe uznają w większości, że stanowi ona dokument związany z umową istniejącą pomiędzy sprzedawcą a nabywcą, dlatego opisane w niej zdarzenie nie ma charakteru fikcyjnego. Obowiązek podatkowy powstaje dopiero w dacie otrzymania płatności i wtedy też powstaje prawo do odliczenia VAT. Na podatniku nie ciąży prawny obowiązek korekty faktury zaliczkowej, choć może to zrobić w celach wykazania należytej staranności. Nie grozi mu także odpowiedzialność karna skarbowa, ponieważ jej warunkami są wina i umyślność.
Gmina nie jest przedsiębiorcą, gdy dowozi uczniów do szkoły
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-05-16
Patrycja Dudek
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 12 maja 2016 r. (sygn. akt
C-520/14) jednostka samorządu terytorialnego zapewniając uczniom transport do szkół nie działa w charakterze podatnika VAT, a tym samym nie może odliczyć VAT z faktury otrzymanej od przedsiębiorstwa przewozowego. Komentowany wyrok został wydany w sprawie holenderskiej gminy, która nabywała usługi transportu, by zapewnić dowóz dzieci do szkół. Rodzice dowożonych dzieci tylko w niewielkim stopniu zobowiązani byli do pokrywania kosztów transportu. Gmina uznała, że z tytułu odpłatnego świadczenia usług dowozu jest podatnikiem i przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług transportowych. TSUE stanął na stanowisku, że gmina nie spełnia kryteriów niezbędnych do skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT, wskazując że będzie ono przysługiwało tylko w przypadku, gdy dostawa jest odpłatna i została dokonana przez podatnika. W omawianym stanie faktycznym drugi ze wskazanych warunków nie został spełniony, ponieważ w opinii TSUE, kwota dochodów i liczba klientów gminy przemawiają za uznaniem, że w odniesieniu do przewozu osób nie występuje ona w roli podatnika VAT.
Podatnika nie można karać za staranne zachowanie
Rzeczpospolita, 2016-05-16
Aleksandra Tarka
Niezwrócone kaucje gwarancyjne z powodu upadłości kontrahenta mogą być kosztem uzyskania przychodów – tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 13 maja 2016 r. (sygn. akt. II FSK 879-880/14). W przedmiotowej sprawie z wnioskami o interpretacje indywidualne wystąpiły firmy budowlane, które nie otrzymały zwrotu kaucji gwarancyjnych potrąconych z opodatkowanego już w całości wynagrodzenia. Co prawda zgłosiły one swoje wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, ale w ich ocenie szanse na ich odzyskanie nie są wielkie. Uważają, że straty z tego tytułu można zaliczyć do kosztów. Organ podatkowy nie zgodził się z tym stanowiskiem uznając, że takie straty nie stanowią kosztów podatkowych, ponieważ kaucje są potrącane z wynagrodzenia i podlegają zwrotowi. W tej sytuacji chodzi więc o straty ekonomiczne. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy przyznał rację fiskusowi. Dopiero NSA orzekł, iż powstała z tego tytułu strata może być kosztem podatkowym, ponieważ wynika ze zdarzeń losowych, a skarżący działali z należytą starannością, podejmując racjonalne gospodarczo decyzje. Ponadto sąd zauważył, że za ujęciem takiej straty w kosztach przemawia także fakt, że kosztem podatkowym może być wykupiona przez firmę polisa, będąca dla przedsiębiorcy alternatywą w stosunku do kaucji gwarancyjnej.
O rezydencji podatkowej może przesądzić źródło zarobku
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-05-16
Jakub Pawłowski
Jak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2016 r. (sygn. akt III SA/Wa 1466/15), rozpatrując kwestię ustalenia rezydencji podatkowej na podstawie centrum interesów życiowych podatnika należy brać pod uwagę, gdzie głównie są uzyskiwane przychody. Sprawa dotyczyła Polaka, który z powodu oddelegowania przez pracodawcę w celu wykonywania pracy na rzecz innej spółki z tej samej grupy kapitałowej, przeprowadził się wraz z rodziną do Włoch. We Włoszech zawarł też umowę o pracę. Mężczyzna nie wystąpił jednak z polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Zdaniem organów podatkowych powinien on odprowadzać podatek od całości swoich dochodów w Polsce, ponieważ w Polsce uzyskuje on przychody z najmu, płaci składki na ubezpieczenia społeczne oraz posiada konta w polskim banku. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie zgodził się ze stanowiskiem organu. uzasadniając, że wskazane okoliczności nie są najistotniejszymi czynnikami decydującymi o określeniu miejsca rezydencji podatkowej.
Brak zapłaty za dostarczony towar nie uprawnia do korekty VAT
Rzeczpospolita, 2016-05-16
Jan Jakub Matak
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 marca 2016 r. (sygn. akt III Sa/Wa 1118/15) nie jest możliwe wystawienie faktury korygującej w przypadku gdy kontrahent nie zapłaci za dostarczony towar. Z wnioskiem o interpretację wystąpiła spółka, której działalność polega m.in. na wysyłkowej sprzedaży monet. Czasem klienci nie dokonują zwrotu dostarczonego towaru równocześnie za niego nie płacąc, co powoduje konieczność zapłaty VAT przez samą spółkę. Spółka uważa, że w tym przypadku może dokonać korekty podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku należnego po upływie 90 dni od dnia upływu terminu płatności. W jej opinii transakcja traci wówczas status dostawy i należy uznać, iż wystąpiła sytuacja zbliżona do kradzieży, która nie podlega opodatkowaniu. Organ podatkowy nie zgodził się z tym stanowiskiem i stwierdził, że brak zapłaty nie unicestwia skutków prawnych umowy, a dokonana transakcja spełnia warunki odpłatnej dostawy towarów, mimo że nie została opłacona. WSA w Warszawie podzielił zdanie fiskusa wskazując, że warunkiem obniżenia podstawy opodatkowania jest zwrot dostarczonego towaru. Mimo braku zapłaty umowa nadal wywołuje skutki prawne, a spółka ma do dyspozycji roszczenia m.in. o zapłatę ceny.
Analiza porównawcza będzie najważniejszym elementem dokumentacji
Rzeczpospolita, 2016-05-18
Remigiusz Fijak
Rok 2017 przyniesie duże zmiany w przepisach dotyczących dokumentacji transakcji przeprowadzanych z podmiotami powiązanymi. Nowością będzie obowiązek sporządzania analizy porównawczej (benchmarking study), która ma polegać na porównaniu danych o przeprowadzanych z podmiotami powiązanymi transakcjach z danymi dotyczącymi podmiotów niezależnych, ze wskazaniem ich źródła. Do jej przygotowania zostaną zobowiązani podatnicy, którzy w roku poprzednim osiągnęli przychody lub koszty powyżej 10 mln euro. Analiza porównawcza stanie się zatem podstawowym narzędziem wykorzystywanym w obszarze cen transferowych. Po raz pierwszy pojawi się ona w dokumentacji za 2017 rok, składanej do końca marca 2018 r. Jak zauważa Remigiusz Fijak menadżer w TPA Horwath „Jak najszybsze przystąpienie do przygotowywania analizy porównawczej jest konieczne nie tylko dlatego, że stwarza większy komfort związany z dobrym przygotowaniem niezbędnej dokumentacji, ale także dlatego, że w warunkach rynkowych dostęp do niektórych danych potrzebnych do przeprowadzenia analizy porównawczej może być znacznie utrudniony.” Dane dotyczące podmiotów konkurencyjnych są bowiem z reguły objęte tajemnicą handlową. Problemem dla podatnika może się również okazać wymagana szczegółowość danych, ponieważ analiza objąć ma wiele czynników, tj. kilkanaście a nawet kilkadziesiąt aspektów danej transakcji.
Przełom w pierwszym zasiedleniu. Fiskus woli dostać PCC niż VAT
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-05-18
Patrycja Dudek, Łukasz Zalewski
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 14 kwietnia 2016 r. (sygn. IPPP3/4512-873/15-3/S/RD) wskazał, że do sprzedaży budynku wykorzystywanego przez podatnika jako biuro zastosowanie znajdzie zwolnienie z podatku VAT jako do dostawy dokonanej po jego pierwszym zasiedleniu. Nie ma przy tym znaczenia, że budynek nie był nigdy oddany innym podmiotom w najem bądź dzierżawę. Organ potwierdził tym samym, że pod pojęciem pierwszego zasiedlenia należy rozumieć już pierwsze używanie nieruchomości. Taka wykładnia stanowi wyłom w dotychczasowej linii interpretacyjnej. Organy przyjmują bowiem, że dostawa nieruchomości zostanie objęta zwolnieniem wyłącznie w przypadku, gdy budynek był już przedmiotem sprzedaży, najmu, zamiany, darowizny lub dzierżawy. Wątpliwości w zakresie zgodności polskiego zwolnienia z VAT odnoszącego się do dostaw nieruchomości z przepisami unijnymi, zostaną rozstrzygnięte przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Sąd skrytykował spryt urzędników
Rzeczpospolita, 2016-05-18
Aleksandra Tarka
Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 17 maja 2016 r. (sygn. akt II FSK 893-894/14, II FSK 974-976/14) orzekł, że instrumentalne wszczęcie postępowania karno-skarbowego narusza zasadę zaufania do organów podatkowych. Sprawa dotyczyła umów zamiany działek. Podatniczka skorzystała ze zwolnienia, ponieważ uzyskany w wyniku tej transakcji przychód przeznaczyła na cele mieszkaniowe (m.in. na spłatę kredytu). Fiskus na krótko przed przedawnieniem zobowiązania podatkowego wszczął postępowanie i wydał decyzję, w której zażądał daniny, stwierdzając, że przedmiotowe zwolnienie dostępne jest jedynie w przypadku odpłatnego zbycia w formie sprzedaży. Jednocześnie, ze względu na zbliżający się upływ terminu przedawnienia, wszczął postępowanie karno-skarbowe, które spowodowało zawieszenie jego biegu. Ze stanowiskiem podatniczki, nie zgodził się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Ostatecznie jednak, rację przyznał jej NSA, który skrytykował postawę urzędników przejawiającą się w instrumentalnym wszczęciu postępowania karno-skarbowego. Fiskus miał bowiem możliwość wcześniejszej weryfikacji prawidłowości zastosowania zwolnienia, ponieważ posiadał akt notarialny dotyczący zamiany i oświadczenie podatniczki. W opinii sądu taka postawa urzędników naruszyła zasadę zaufania do organów podatkowych.
Success fee zmniejsza przychód z emisji nowych akcji
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-05-18
Patrycja Dudek
Wydatki poniesione na wypłatę wynagrodzenia za świadczenie usług doradztwa finansowego w związku z operacją podwyższenia kapitału zakładowego mogą być kosztem uzyskania przychodu spółki. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2016 r. (sygn. akt II FSK 892/14). W przedmiotowej sprawie, spółka zaangażowała doradcę finansowego, który miał wesprzeć ją w wyborze najkorzystniejszej formy finansowania oraz w wytypowaniu inwestora. Doradca otrzymywał wynagrodzenie miesięczne za usługi bieżącego doradztwa oraz premię. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy dodatkowe wynagrodzenie nie stanowi kosztu podatkowego spółki, ponieważ należy do kategorii wydatków, które bezpośrednio związane są z podwyższeniem kapitału zakładowego. Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odrzucił argument spółki, w myśl którego wydatek na dodatkowe wynagrodzenie pozostaje w pośrednim związku z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. NSA zakwestionował jednak pogląd organu i WSA w Gdańsku uznając, że premia za sukces może zostać zakwalifikowana jako koszt uzyskania przychodów, ponieważ stanowi wydatek bez którego kapitał zakładowy mógłby zostać podwyższony.
Przegląd orzecznictwa
Wyrok NSA z 5 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 377/14)
Przyjęcie przez sąd pierwszej instancji, że termin przedawnienia zobowiązania podatkowego upływa z dniem 31 grudnia 2014 r., a nie jak przyjęły organ podatkowe – z dniem 31 grudnia 2012 r., jest wydaniem orzeczenia na niekorzyść skarżącego nawet wówczas, gdy organy podatkowe w stosunku do uznanego przez siebie terminu przedawnienia stwierdziły, iż jego bieg został zawieszony na podstawie art. 70 § 6 pkt 1 ord. pod. , a także w sytuacji, gdy w orzecznictwie sądów administracyjnych istniały rozbieżne poglądy co do sposobu liczenia podatkowego terminu przedawnienia w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.
Wyrok NSA z 5 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 379/14)
Zarobkowy, zorganizowany i ciągły najem lokali dokonywany we własnym imieniu, który miał charakter powtarzalny i nie przypadkowy, nie pozwala wbrew stanowisku samych podatników na klasyfikowanie przychodów z tego tytułu do źródła przewidzianego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)