Przegląd podatkowy (3 – 7 października 2016 r.)

Spółka zaliczy do kosztów prowizję od kredytu refinansowego

Rzeczpospolita, 2016-10-03
Joanna Lis

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 28 lipca 2016 r. (sygn. akt I SA/Po 2311/15) prowizja związana z przedterminową spłatą kredytu stanowi koszt podatkowy, w dacie jego poniesienia. W analizowanej sprawie spółka podlegająca opodatkowaniu PDOP finansowała projekt – budowę i eksploatację autostrady z zaciągniętego na ten cel kredytu, od którego odsetki podlegają corocznej kapitalizacji do wysokości kwoty głównej. Spółka bierze pod uwagę refinansowanie zadłużenia ze względu na zbliżający się termin spłaty, w związku z czym powzięła wątpliwości co do możliwości oraz daty zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych bezpośrednio i pośrednio na spłatę obecnego kredytu, oraz pozyskanie nowego finansowania. Do kosztów tych należy między innymi prowizja na rzecz banku za przedterminową spłatę kredytu. Zdaniem spółki ma ona prawo do uwzględnienia tych wydatków w kosztach podatkowych w momencie ich poniesienia. Fiskus nie zgodził się ze spółką argumentując, że wydatki te nie są związane z przychodami ani z ich zachowaniem lub zabezpieczeniem, dlatego nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Spółka wniosła skargę do WSA w Poznaniu, który przyznał jej rację powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lipca 2013 r. (sygn. akt II FSK 2298/11). W jego ocenie podatnik ma prawo do refinansowania swojego zadłużenia, a prowizja jako stały element umowy będzie stanowiła dla niego koszt podatkowy w dacie jej zapłaty.

Spłata wierzytelności nie jest przychodem

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-10-03
Patrycja Dudek

W wyrokach z dnia 28 września 2016 r. (sygn. akt II FSK 2414/14, II FSK 2415/14) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że spłacenie wierzytelności otrzymanych w wyniku likwidacji spółki osobowej nie powoduje powstania przychodu podatkowego u wspólnika. W przedmiotowej sprawie, spółka z o.o. została przekształcona w spółkę jawną, a następnie zlikwidowana. W ramach procesu likwidacji, gotówka oraz należne spółce wierzytelności zostały podzielone pomiędzy dwóch wspólników. Organy podatkowe wprawdzie nie kwestionowały, że samo otrzymanie gotówki oraz wierzytelności w procesie likwidacji spółki osobowej nie powoduje powstania przychodu podatkowego u wspólników. Jednak, zdaniem fiskusa, przychód podatkowy powstanie w momencie spłaty wierzytelności przez kontrahentów biznesowych. Tego poglądu nie podzieliły sądy administracyjne obu instancji, wskazując, że w ustawie o PIT nie ma regulacji, która pozwalałaby na opodatkowanie środków pieniężnych uzyskanych w taki sposób. Obowiązek podatkowy mógłby powstać jedynie w przypadku sprzedaży wierzytelności otrzymanych w toku likwidacji spółki osobowej, a nie ich spłaty przez kontrahentów.

Wymianę zarządu trzeba wykazać

Rzeczpospolita, 2016-10-04
Aleksandra Tarka

Domniemania reprezentacji spółki przez osobę wpisaną do KRS nie można obalić poprzez stwierdzenie, że dana osoba nie pełniła już w danym czasie funkcji członka zarządu. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 września 2016 r. (sygn. akt I FSK 285/15). W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości w regulowaniu zobowiązań z tytułu VAT polegających na odliczaniu przez spółkę podatku naliczonego z tzw. pustych faktur, które nie dokumentowały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Zdaniem spółki doszło już do przedawnienia zobowiązania, organ podatkowy uważał natomiast, że bieg terminu przedawnienia uległ zawieszeniu na skutek wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Spółka zaskarżyła decyzję fiskusa argumentując, że w jej sprawie nie doszło do zawieszenia biegu terminu przedawnienia, ponieważ nie została należycie poinformowana o wszczęciu postępowania. Zawiadomienie zostało bowiem doręczone byłemu zastępcy prezesa. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie nie uwzględnił skargi spółki uznając, że osoba odbierająca pismo była ujawniona w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) w dniu doręczenia pisma, w związku z czym należy stwierdzić, że spółka została należycie poinformowania o wszczęciu postępowania karnoskarbowego. Wpis do KRS korzysta bowiem z domniemania prawdziwości danych w nich zawartych, którego spółka skutecznie nie obaliła. Sprawa trafiła ostatecznie do NSA, w którego ocenie również nie doszło do przedawnienia zobowiązania w analizowanej sytuacji, ponieważ zawiadomienie zostało doręczone osobie figurującej w KRS. Spółka nie może się powoływać na fakt, iż dana osoba nie pełniła już funkcji członka zarządu, ponieważ fiskus nie posiadał informacji w tym zakresie, wobec czego prawidłowym było kierowanie się zapisami KRS.

Spełnienie warunków banku nie oznacza jego korzyści

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-10-04
Jakub Pawłowski

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 września 2016 r. (sygn. akt III SA/Wa 2439/15) wskazał, iż w przypadku warunkowego umorzenia kredytu u kredytobiorcy powstanie przychód. Postępowanie dotyczyło spółki deweloperskiej, która miała problemy ze zbyciem mieszkań na osiedlu, którego wybudowanie zostało sfinansowane kredytem. W związku z powyższym, spółka zawarła porozumienie z bankiem, na podstawie którego część niespłaconego kredytu oraz odsetek została umorzona po spełnieniu określonych warunków jak np. przyznanie bankowi prawa do dysponowania środkami wpłaconymi przez głównego kontrahenta na rachunek spółki. Spółka argumentowała, że takie warunkowe umorzenie nie ma charakteru nieodpłatnego, gdyż wiąże się z świadczeniami wzajemnymi na rzecz banku. Stanowiska tego nie podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wskazując, że jeśli bank osiągnąłby jakiekolwiek przysporzenie, byłaby to wierzytelność wynikająca z udzielonego spółce kredytu.

Zapłata za pomocą weksla powoduje wygaśnięcie zobowiązania

Rzeczpospolita, 2016-10-03
Hubert Godusławski

Minister Finansów wydał w dniu 21 stycznia 2016 r. interpretację zmieniającą (sygn. PT8.8101.366.2015.WCX.1010), w której stwierdził, że podatnik nie ma obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w ramach tzw. ulgi na złe długi w przypadku uregulowania należności poprzez wystawienie weksla. Kanwą sprawy był rozważany sposób zapłaty ceny przez polską spółkę w związku z planowanym nabyciem przez nią praw własności intelektualnej. Wygaszenie zobowiązania do zapłaty ceny miało nastąpić poprzez wykorzystanie cywilistycznej konstrukcji odnowienia. Spółka chciała zapłacić cenę i ewentualne odsetki poprzez wystawienie weksla własnego i wręczenie go zbywcy, co jej zdaniem stanowi uregulowanie należności i nie powoduje obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego po upływie 150 dni od dnia upływu terminu płatności. Organ podatkowy nie zgodził się jednak ze stanowiskiem spółki, ponieważ w jego ocenie „zobowiązanie się do spełnienia innego świadczenia”, o którym mowa w kodeksie cywilnym nie stanowi zapłaty, dlatego spółka powinna skorygować podatek naliczony po upływie 150 dni od dnia upływu terminu płatności zobowiązania z tytułu zakupu składników majątkowych. Minister Finansów zmienił jednak wydaną interpretację potwierdzając prawidłowość stanowiska spółki. W jego ocenie wystawienie weksla należy uznać za zapłatę, wobec czego spółka nie ma obowiązku dokonać korekty podatku naliczonego.

Zakup nie oznacza jeszcze poniesienia kosztu

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-10-05
Patrycja Dudek

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 października 2016 r. (sygn. akt II FSK 2344/14) uznał, że warunkiem zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych w podatku dochodowym jest nie tylko dokonanie zakupu towarów lub usług w celu ich wykorzystania w prowadzonej działalności gospodarczej, ale operacja taka musi być odpowiednio udokumentowana. W przedmiotowej sprawie, podatnik rozpoznał jako koszt podatkowy wydatki wynikające z faktur wystawionych przez podmiot, który nie był faktycznym sprzedawcą. Zdaniem podatnika, miał on prawo zaliczyć takie wydatki do kosztów podatkowych, gdyż dla celów podatków dochodowych istotny jest jedynie fakt nabycia określonych towarów i usług, zaś prawidłowość faktury dokumentującej takie transakcje istotna jest jedynie dla celów odliczenia VAT. Sądy administracyjne obu instancji nie podzieliły ww. poglądu, tłumacząc, że poprawnie wystawiona faktura jest również ważna z perspektywy podatków dochodowych oraz rozliczania kosztów uzyskania przychodów.

Motywowanie kadry tak, ale bez rozszerzania przywileju

Rzeczpospolita, 2016-10-06
Aleksandra Tarka

Z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 października 2016 r. (sygn. akt II FSK 2418/14) wynika, że korzystne opodatkowanie objęcia akcji w ramach programów pracowniczych nie dotyczy akcji spółek obcych. W sprawie chodziło o spółkę z branży rozrywki elektronicznej, która planowała przekazywać osobom na kluczowych stanowiskach nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie akcje innych spółek, nabywanych przez nią na giełdzie. Spółka wystąpiła do fiskusa o potwierdzenie czy obowiązek podatkowy z tytułu nabycia tych akcji przez jej pracowników powstaje dopiero w momencie ich sprzedaży. Organ podatkowy uznał jednak, że preferencja podatkowa w postaci przesunięcia w czasie momentu powstania obowiązku podatkowego dotyczy jedynie akcji własnych spółki. Spółka zaskarżyła wydaną interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który przyznał jej rację uznając, że skorzystanie z preferencji uzależnione jest jedynie od warunku wskazania w uchwale osób uprawnionych do objęcia lub nabycia akcji. Sprawa trafiła do NSA, a ten odwołując się do zasady racjonalnego ustawodawcy uznał, że brak jest uzasadnienia dla preferencyjnego opodatkowania nabycia akcji innych spółek. Celem przyznania akcji pracownikom jest bowiem zwiększenie ich zaangażowania i motywacji oraz pogłębienia ich więzi z firmą, a ten może być osiągnięty jedynie poprzez przekazywanie akcji własnych spółki.

Urząd może słać pisma wprost na zagraniczny adres

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-10-06
Łukasz Zalewski

Nie ma konieczności korzystania z pomocy zagranicznej administracji podatkowej w przypadku kierowania korespondencji na wskazany przez podatnika, zagraniczny adres do doręczeń. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 28 września 2016 r. (sygn. akt II FSK 2500/14, II FSK 2501/14). W omawianej sprawie, polski fiskus wysłał na podany przez niemieckiego rezydenta – będącego członkiem zarządu polskiej spółki z o.o. – niemiecki adres do doręczeń decyzje o jego odpowiedzialności jako członka zarządu polskiej spółki. Organ przyjął fikcję doręczenia obu decyzji, mimo że zostały mu one odesłane przez niemieckiego operatora pocztowego z dopiskiem „adresat nieznany”, gdyż organ nie otrzymał zawiadomienia o zmianie adresu do doręczeń podatnika (mimo istnienia obowiązku złożenia takiego zawiadomienia). Termin na złożenie odwołania od decyzji upłynął, a podatnik po pewnym czasie złożył wniosek o jego przywrócenie wraz z samym odwołaniem. W piśmie wskazywał, m.in., że decyzja o odpowiedzialność nie była mu prawidłowo doręczana (nie była dwukrotnie awizowana). Fiskus odmówił przywrócenia terminu, wskazując że obowiązek dwukrotnego awizowania przesyłki istnieje jedynie w stosunku do doręczeń na terytorium Polski. Sądy administracyjne obu instancji podtrzymały stanowisko fiskusa, wskazując, że skoro polskie organy podatkowe znały adres do doręczeń w Niemczech, to nie musiały zwracać się o pomoc do niemieckiej administracji o pomoc w doręczeniu decyzji. Istotną okolicznością było również uprzednie odbieranie przez podatnika pism kierowanych na ww. niemiecki adres.

Przegląd orzecznictwa:

Wyrok NSA z 9 sierpnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 2397/14)

Po zarejestrowaniu podatnika podatku od towarów i usług w następstwie złożenia przez niego zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R w formie czynności materialno-technicznej, organ nie może ponownie tego samego zgłoszenia rozpoznać negatywnie przez wydanie decyzji o odmowie rejestracji. Uznanie przez organ, że doszło do błędnego zarejestrowania jako podatnika podmiotu, który nie spełnia warunków przewidzianych w art. 15 ust 1 ustawy o VAT powinno skutkować wydaniem decyzji o wykreśleniu takiego podmiotu z rejestru na podstawie art. 96 ust 9 ustawy o VAT.

Wyrok NSA z 26 lipca 2016 r. (sygn. akt II FSK 802/16)

1. Przedstawienie wizerunku przez twórcę wizerunku, w formie wskazanej w art. 1 ust. 1 u.p.a.p.p. stanowić będzie utwór rozumieniu tego przepisu i tylko wtedy w związku z korzystaniem przez twórcę z praw autorskich lub gdy dojdzie do rozporządzania przez twórcę prawami autorskimi, możliwe będzie zastosowanie 50% kosztów uzyskanego przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 u.p.d.f.

2. Wynagrodzenie za „korzystanie” z wizerunku danej osoby fizycznej, która nie jest jego twórcą, nie jest wynagrodzeniem z praw autorskich lub za rozporządzanie prawami autorskimi, gdyż wizerunek osoby fizycznej sam w sobie nie jest utworem w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.p.a.p.p. i nie można wobec tego mówić o prawach autorskich związanych z wizerunkiem osoby fizycznej.