Przegląd prasowych informacji podatkowych
Rezydencja podatkowa wyznacza obowiązki wobec fiskusa
Rzeczpospolita, 2017-01-30
Alicja Ogniewska
Ekspert TPA – Alicja Ogniewska opisuje zasady ustalania rezydencji podatkowej osób fizycznych pracujących w ciągu roku w różnych krajach oraz praktyczne problemy związane z tym zagadnieniem. Prawidłowe ustalenie rezydencji podatkowej jest bowiem kluczowe dla określenia obowiązków podatnika oraz wysokości daniny, którą będzie on zobowiązany uiścić. Co do zasady rezydencję podatkową ustala się w oparciu o miejsce zamieszkania. Jednocześnie jako osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce definiuje się osobę, która posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych, lub przebywała w kraju dłużej niż 183 dni w roku (brak wymogu ciągłości pobytu). W praktyce może jednak dojść do konfliktu rezydencji, w sytuacji gdy podatnik w danym roku pracował na terytorium kilku państw. Wówczas miejsce jego rezydencji jest ustalane zgodnie z kryteriami ustanowionymi w umowach międzynarodowych. Co do zasady podatnik posiadający nieograniczony obowiązek podatkowy (rezydencję podatkową) w Polsce jest obowiązany wykazać w Polsce wszelkie dochody uzyskane w danym roku podatkowym, niezależnie od miejsca ich uzyskania. Jednocześnie jednak dochody uzyskane za granicą, które zostały tam opodatkowane są wyłączone spod opodatkowania w Polsce, dzięki zastosowaniu właściwych metod unikania podwójnego opodatkowania. Ekspert TPA – Alicja Ogniewska, nie tylko opisuje metody unikania podwójnego opodatkowania ale również podaje przykłady ich praktycznego zastosowania
Fiskus nie ograniczy praw racjonalnego podatnika
Rzeczpospolita, 2017-01-30
Aleksandra Tarka
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 stycznia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1042/15) przedsiębiorca handlujący z zagranicą jest uprawniony do odliczenia VAT z faktur dokumentujących opinie prawne w zakresie umów z bankiem dotyczących transakcji walutowych. W przedmiotowej sprawie, fiskus zakwestionował prawo przedsiębiorcy do odliczenia VAT, w jego ocenie brak było bowiem związku pomiędzy prowadzoną działalnością gospodarczą a wydatkami na opinie prawne w zakresie umów terminowych transakcji walutowych. Innego zdania był przedsiębiorca, który wskazywał na chęć ograniczenia ryzyka prowadzonej działalności związanego z wahaniem kursów walut. Niekorzystne dla podatnika stanowisko zajął jednak również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu. Ostatecznie sprawa trafiła do NSA, który przyznał rację podatnikowi, wskazując iż jako eksporter był uprawniony do odliczenia VAT z faktur za opinię prawną w zakresie umowy z bankiem dotyczącej transakcji walutowych. W ocenie sądu, zawierane przez przedsiębiorcę z bankiem terminowe transakcje walutowe miały związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, pozwalały bowiem ograniczyć ryzyko walutowe związane z działalnością podstawową.
Naczelny Sąd Administracyjny ma wątpliwość, czy spółka jawna nie jest kapitałowa
Dziennik Gazeta Prawna, 2017-01-31
Patrycja Dudek
Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2017 r. (sygn. akt II FSK 3697/14) Naczelny Sąd Administracyjny przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA, czy przy przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę jawną opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega ta część wkładu, którą ulokowano na kapitale zapasowym spółki kapitałowej. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych spółka jawna jest spółką osobową, jednak NSA nabrał wątpliwości, czy w świetle dyrektywy dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (dyrektywa Rady 2008/7/WE) nie powinna być ona traktowana jako spółka kapitałowa. W spółkach kapitałowych opodatkowane są wyłącznie wkłady na kapitał zakładowy (wolny od PCC jest kapitał zapasowy). Natomiast w spółkach osobowych opodatkowana jest cała wartość wkładu wniesionego do spółki. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że przekształcenie spółki jawnej w kapitałową wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku od części wkładu ulokowanej na kapitale zapasowym spółki kapitałowej, która w związku z tym nie była opodatkowana. Jeżeli NSA uzna, że spółka jawna jest spółką kapitałową, przekształcenie spółki kapitałowej w jawną nie będzie podlegało opodatkowaniu PCC.
Likwidacja nie zawsze ucieczką przed fiskusem
Dziennik Gazeta Prawna, 2017-01-31
Mariusz Szulc
Zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 stycznia 2017 r. (sygn. akt I FPS 5/16) wspólnicy spółki osobowej zlikwidowanej w trakcie postępowania odwoławczego zapłacą podatek w wysokości określonej przez organ I instancji. W stanie faktycznym sprawy, spółka cywilna odliczyła podatek VAT na podstawie faktur otrzymanych od kontrahenta. Odliczenie to zostało zakwestionowane przez dyrektora urzędu kontroli skarbowej. Spółka złożyła odwołanie do dyrektora izby skarbowej, który nakazał dyrektorowi UKS ponowne rozpoznanie sprawy. W czasie postępowania odwoławczego spółka została jednak zlikwidowana przez wspólników. Dyrektor izby skarbowej, dowiedziawszy się o likwidacji spółki, umorzył postępowanie odwoławcze. W konsekwencji, pierwotna nieprawidłowa decyzja, zgodnie z którą wspólnicy powinni byli dopłacić podatek, pozostawała w mocy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że decyzja dyrektora UKS powinna zostać uchylona, a całe postępowanie – umorzone. Kierując sprawę pod uchwałę NSA wskazał, że że spółka została rozwiązana w trakcie postępowania odwoławczego, a więc stało się ono bezprzedmiotowe dopiero na tym etapie. W konsekwencji, wadliwa decyzja wydana w I instancji powinna pozostać w mocy. Sąd wskazał, że wspólnicy spółki powinni być świadomi skutków decyzji o rozwiązaniu spółki – podjęcie decyzji o likwidacji na etapie postępowania odwoławczego skutkuje jego umorzeniem. Tym samym, pierwotna decyzja dyrektora UKS staje się ostateczna, na podstawie której orzeka się o odpowiedzialności byłych wspólników za zaległości podatkowe zlikwidowanej spółki.
Tylko pewny zwrot daniny można rozliczyć z zaległościami wobec fiskusa
Rzeczpospolita, 2017-02-01
Aleksadra Tarka
Wydanie postanowienia o zaliczeniu nadwyżki podatku naliczonego na poczet bieżących bądź zaległych zobowiązań jest uzależnione od stwierdzenia zasadności zwrotu. Takie wnioski płyną z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 grudnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 3211/14). Kanwą sprawy była deklaracja podatkowa spółki, w której wykazana nadwyżka podatku naliczonego nad należnym. Nadwyżka miała zostać przeniesiona na następny okres rozliczeniowy. Miesiąc później spółka skorygowała tę deklarację wykazując VAT do zwrotu i równocześnie zawnioskowała o zaliczenie tego podatku na poczet zaległości oraz przyszłych zobowiązań. Fiskus stwierdził jednak, że ze względu na wszczęcie postępowania kontrolnego dotyczącego prawidłowości rozliczeń VAT zaliczenie to nie jest możliwe, bowiem urząd musi najpierw ustalić czy zwrot jest zasadny. Spółka była natomiast zdania, że zaliczenie nadwyżki VAT na poczet zaległości podatkowych następuje z mocy prawa w momencie wykazania w deklaracji podatku do zwrotu. Wojewódzki Sąd w Warszawie podzielił zdanie fiskusa, stwierdzając, że może on zweryfikować zasadność zwrotu, jeśli poweźmie wątpliwości w tym zakresie. Sprawa trafiła ostatecznie do NSA, który również odmówił racji spółce. Sąd zauważył, że zaliczenie nadwyżki VAT na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań jest zależne od istnienia nadpłaty oraz zaległości lub zobowiązania. Na skutek wydania postanowienia kompensują się wzajemne wierzytelności podatnika i fiskusa, dlatego też wierzytelności te nie mogą być wątpliwe. Nie można natomiast mówić o braku wątpliwości, jeśli w sprawie wydano postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT.
Można odliczyć VAT od zakupu stacji benzynowej
Dziennik Gazeta Prawna, 2017-02-02
Łukasz Zalewski
W wyroku z dnia 1 lutego 2017 r. (sygn. akt I FSK 999/15) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że sprzedaż budynków komercyjnych nie stanowi zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP). Skutki podatkowe transakcji tego rodzaju są przedmiotem kontrowersji. Jeżeli transakcje zostaną uznane za sprzedaż poszczególnych aktywów (a nie całej firmy), powinny podlegać opodatkowaniu VAT. Transakcja dotycząca zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega natomiast opodatkowaniu PCC. Komplikacje pojawiają się wtedy, gdy podatnicy opodatkują transakcję VAT, a fiskus następnie uzna, że należny jest PCC. Urzędy skarbowe żądają wtedy od nabywców zwrotu podatku naliczonego albo wstrzymują jego zwrot. Co więcej, organy naliczają odsetki za okres, w którym kupujący dysponował nienależną kwotą. Przy tym nabywca musi jeszcze zapłacić PCC z odsetkami za zwłokę. W stanie faktycznym rozstrzyganej sprawy spółka kupiła grunt ze stacją paliw. Sprzedawca wystawił fakturę z 23 % VAT, a nabywca odliczył podatek naliczony. Po czterech latach organ podatkowy stwierdził, że na transakcji powinien być naliczony PCC, a nie VAT, ponieważ stacja paliw stanowi ZCP. Potwierdził to też WSA w Warszawie. Spółka nie chciała jednak zwrócić odliczonego podatku argumentując, że w ramach transakcji kupiła wyłącznie nieruchomość. Przed rozpoczęciem sprzedaży spółka musiała wyremontować stację i zawrzeć umową franczyzową. NSA zgodził się ze Spółką, stwierdzając, że transakcja obejmowałaby zorganizowaną część przedsiębiorstwa w sytuacji, gdyby spółka mogła handlować paliwami od razu po zakupie stacji, bez konieczności podejmowania dodatkowych działań.
Precedensowy wyrok w sprawie interpretacji i klauzuli
Dziennik Gazeta Prawna, 2017-02-02
Łukasz Zalewski
Z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 13 stycznia 2017 r. (sygn. akt I SA/Kr 1380/16) wynika, że podatnicy którzy przed 15 lipca 2016 r. otrzymali korzystną interpretację, mogą wystąpić o potwierdzenie zakresu wynikającej z niej ochrony. Z przepisów Ordynacji podatkowej wynika, że interpretacje indywidualne wydane przed 15 lipca 2016 r. nie chronią podatników w zakresie, w jakim w sprawie ma zastosowanie klauzula przeciw unikaniu opodatkowania. W przedmiotowym stanie faktycznym Spółka otrzymała (przed ww. datą) korzystną interpretację w sprawie podatkowych skutków wniesienia budynku do spółki kapitałowej w zamian za udziały. Aport miał być dokonany jednak dopiero po wejściu w życiu klauzuli (tj. 15 lipca 2016 r.). Z uwagi na wątpliwości dotyczące zakresu czasowego ochrony wynikającej z interpretacji, spółka skierowała o to pytanie w nowym wniosku o interpretację. Dyrektor izby skarbowej uznał, że wniosek spółki dotyczy przepisów proceduralnych, zatem spółka powinna rozwiać swoje wątpliwości występując o wydanie opinii zabezpieczającej, która jest właściwa dla określenia zakresu stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił jednak postanowienie o odmowie wydania interpretacji. WSA podkreślił, że interpretacja to nie tylko sama informacja, lecz będzie wywoływała skutki materialnoprawne dla podatnika, takie jak brak obowiązku zapłaty podatku i odsetek od zaległości.
Spóźnienie z własnej winy wyklucza odliczenie kosztu
Rzeczpospolita, 2017-02-03
Przemysław Wojtasik
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 30 stycznia 2017 r., sygn. 2461-IBPB-1-1.4510.373.2016.1.BK, uznał, że kary umowne mogą stanowić koszt podatkowy jedynie wówczas, gdy podatnik zobowiązany do ich zapłaty dochował należytej staranności przy realizowaniu postanowień umownych. Interpretacja dotyczyła spółki – dostawcy lotniczych części zamiennych. Zawierała ona z kontrahentami umowy, w których wskazano, że w razie niedotrzymania postanowień umownych np. w przypadku opóźnień w dostawach, spółka będzie zobowiązana do wypłaty na rzecz kontrahentów kar umownych. Kary te są wypłacane niezależnie od tego, czy niewywiązywanie się z umowy nastąpiło z winy spółki, czy też nie. Spółka wystąpiła z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji z pytaniem czy kwoty wypłacanych kontrahentom kar mogą stanowić koszt podatkowy spółki. Organ podatkowy wydając interpretację stwierdził, że co do zasady kary z tytułu opóźnień w dostawach mogą być kosztem, o ile ich poniesienie nie wynikało z zaniedbań podatnika – wykazał się on należytą starannością.
Przegląd orzecznictwa:
Wyrok NSA z 9 grudnia 2016 r. (sygn. akt I FSK 359/15)
W przypadku toczącego się postępowania podatkowego możliwe jest wywiedzenie skutku podatkowego, o którym mowa w art. 70 § 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), na podstawie czynności doręczenia zawiadomienia wystosowanego w postępowaniu karnoskarbowym (na użytek przedstawienia zarzutów), wtedy, gdy doręczenie zastępcze takiego wezwania samo w sobie jest skuteczne (wykonano je prawidłowo) i jednocześnie respektuje od strony podmiotowej taki sam standard, jaki wyznaczony został w postępowaniu podatkowym, którego podatnik zasadnie mógł i powinien oczekiwać.
Wyrok NSA z 8 grudnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 3111/14)
Art. 155 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.; dalej: „o.p.”) w brzmieniu obowiązującym w okresie od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. nie dawał organom podatkowym instrumentu prawnego do zobowiązania strony lub innych osób do przedłożenia dokumentów pod rygorem ukarania karą porządkową na podstawie art. 262 § 1 pkt 2 o.p.; odmowy złożenia dokumentów nie można traktować jako odmowy osobistego udziału w innej określonej czynności; pojęcie „określonej czynności”, o którym mowa w art. 155 § 1 o.p. należy rozpatrywać łącznie ze słowem „osobiście”, bowiem ustawodawca z pojęciem tym wiąże obowiązek osobistego podjęcia określonej czynności.