Przegląd podatkowy (31 października – 4 listopada 2016 r.)

Powtarzalne dostawy trzeba rozliczać osobno

Rzeczpospolita, 2016-10-31
Mateusz Maj

Możliwość wyodrębnienia poszczególnych dostaw towarów powoduje konieczność ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego według reguł ogólnych, niezależnie od ustaleń przedsiębiorców co do okresów rozliczeniowych. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 października 2016 roku (sygn. akt I FSK 425/15). W analizowanej sprawie spółka realizowała dostawy na rzecz swoich kontrahentów, do wynajmowanych od nich magazynów. Własność towarów przechodziła na kupujących dopiero w momencie pobrania towarów z magazynu, co następowało zgodnie z określonym zapotrzebowaniem klienta. Przedsiębiorcy ustalili, że będą rozliczać się okresowo, co najmniej raz w miesiącu. Spółka zwróciła się do fiskusa o potwierdzenie, że obowiązek podatkowy dla tych dostaw powstanie w ostatnim dniu przyjętego w umowie okresu rozliczeniowego. Fiskus nie zgodził się jednak ze stanowiskiem spółki, uznając, że skoro podatnik ma możliwość wyodrębnienia poszczególnych dostaw na podstawie prowadzonej ewidencji, to nie mają zastosowania przepisy dotyczące dostawy ciągłej. Jedynie niedające się wyodrębnić świadczenia ciągłe przekładają się na inny moment powstania obowiązku podatkowego. Podatnik zdołał przekonać do swojego zdania Wojewódzki Sąd Administracyjny, przekonując, że w przypadkach podobnych do analizowanego zawsze występuje możliwość zidentyfikowania poszczególnych dostaw, więc restrykcyjne podejście fiskusa sprawiłoby, że przepis byłby martwy. NSA uchylił jednak wyrok WSA i podtrzymał stanowisko organu podatkowego uznając, że możliwość wyodrębnienia poszczególnych dostaw przekreśla ich ciągłość. Sąd podkreślił, że odmienne stanowisko spowodowałoby, że podatnik uzyskałby wpływ na moment powstania obowiązku podatkowego poprzez przyjęcie odpowiednich okresów rozliczeniowych.

Nie było oszustwa, nie będzie podatku w kraju wywozu

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-10-31
Mariusz Szulc

Jak wskazuje Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 20 października 2016 r. (sygn. akt C-24/15), niepodanie przez podatnika numeru identyfikacji podatkowej właściwego dla kraju dostawy w przypadku przemieszczenia towaru wewnątrz firmy z jednego państwa członkowskiego do drugiego, nie skutkuje utratą prawa do zwolnienia z VAT. Przedmiotowa sprawa dotyczyła przedsiębiorcy niemieckiego, który dokonał wewnątrzwspólnotowej dostawy samochodu na terytorium Hiszpanii celem dokonania jego sprzedaży. Podatnik uznał, że w tym przypadku przedmiotowa transakcja korzysta ze zwolnienia z VAT (odpowiednia stawka w Polsce dla tego typu dostawy to 0%). Organy podatkowe uznały jednak, że transakcja powinna zostać rozliczona jak transakcja krajowa, ponieważ przedsiębiorca nie podał hiszpańskiego numeru identyfikacji podatkowej. Niemiecki sąd był odmiennego zdania. Uznał, że kluczowe jest to, że w sprawie nie było podejrzenia oszustwa, bo przemieszczenie faktycznie miało miejsce. Sąd zwrócił się do TSUE o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska. TSUE zgodził się z podejściem sądu wskazując, że przedsiębiorca rzeczywiście dokonał przemieszczenia oraz wykorzystał auto do czynności opodatkowanych co oznacza, że nie można odmówić mu prawa do zwolnienia z VAT. Jedyną konsekwencją jaka mogłaby spotkać podatnika za popełnienie formalnego błędu powinna być kara grzywny.

Pośredni udział w kapitale także z daniną

Rzeczpospolita, 2016-10-31
Wojciech Kańtor

Z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 września 2016 roku (sygn. akt III SA/Wa 2201/15) wynika, że określenie udziału w kapitale spółki zagranicznej na potrzeby ustalenia obowiązku podatkowego od jej dochodów należy rozumieć szeroko, dlatego obejmuje on także spółki-wnuczki. W analizowanej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia czy udział w kapitale oznacza także udział pośredni. Zdaniem spółki wnioskującej o wydanie interpretacji indywidualnej nie będzie ona zobowiązana do uwzględnienia spółki-wnuczki w rejestrze zagranicznych spółek oraz opodatkowania jej dochodów, ponieważ językowa wykładnia przekreśla taką możliwość. Fiskus nie zgodził się jednak z tym stanowiskiem powołując się na wykładnię celowościową, zgodnie z którą ustawodawca wprowadził opodatkowanie dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych, aby przeciwdziałać przesuwaniu dochodów spółek do tzw. rajów podatkowych. Spółka wniosła skargę do WSA w Warszawie, jednak ten potwierdził przyjętą przez organ podatkowy wykładnię. Zdaniem sądu przy ustalaniu definicji zagranicznej spółki należy wziąć pod uwagę warunki przewidziane w dalszej części przepisu, jakim jest m.in. konieczność posiadania bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25 procent udziałów. W świetle tego przepisu udział w kapitale może mieć także pośredni charakter, dlatego organ podatkowy słusznie dokonał wykładni celowościowej. Z tego też względu podatnik ma obowiązek uwzględnienia spółki-wnuczki w rejestrze zagranicznych spółek oraz opodatkowania jej dochodów w Polsce.

Nie wystarczy użytkować, aby amortyzować

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-10-31
Mariusz Szulc

Zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 października 2016 r. (sygn. ITPB3/4510-446/16-1/AW) prawo do amortyzacji środka trwałego powstaje w momencie gdy podatnik stanie się jego właścicielem w sensie prawnym, nie zaś ekonomicznym. W omawianej sprawie wnioskodawcą była spółka celowa zajmująca się budową farm wiatrowych i dostawą wytworzonej z nich energii. Do celów działalności gospodarczej zakupiła turbiny. Zgodnie z treścią umowy z dostawcą spółka miała stać się ich właścicielem po uiszczeniu zapłaty, ale już wcześniej miała prawo je użytkować. Zdaniem spółki z uwagi na możliwość korzystania z turbin mogła rozpocząć ich amortyzację. Organ zakwestionował postępowanie spółki, twierdząc, że nie miała ona prawa do dokonywania odpisów amortyzacyjnych w momencie kiedy nie była ich właścicielem w sensie prawnym co oznacza, że w chwili nabycia turbiny nie stanowiły dla spółki środka trwałego.

NSA: Odliczenie zagranicznych składek również z limitem

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-10-31
Łukasz Zalewski

Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 27 października 2016 r. (sygn. akt II FSK 2571/14 i II FSK 2627/14) uznał, że podatnik może odliczyć od dochodu składki na ubezpieczenia zdrowotne, których nie rozliczył w Niemczech do wysokości limitu wynoszącego 7,75% podstawy ich wymiaru. W przedmiotowej sprawie organ podatkowy odmówił podatnikowi prawa do odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne, które zostały potrącone od emerytury osiągniętej w Niemczech. Składki te nie zostały odliczone w Niemczech z uwagi na fakt, iż podatnik nie rozliczał w tym kraju podatku dochodowego. Organ podatkowy zakwestionował powyższe prawo wskazując, że podstawą wymiaru składek był dochód zwolniony z opodatkowania na podstawie polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Ze stanowiskiem organu nie zgodził się NSA, twierdząc, że zagraniczne składki, nieodliczone w Niemczech mogą być rozliczone w Polsce, natomiast z zachowaniem obowiązującego w Polsce limitu.

NSA: Wiedzę zdobywa się nie tylko po to, aby zdać egzamin

Dziennik Gazeta Prawna, 2016-10-31
Jakub Pawłowski

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 października 2016 roku (sygn. akt I FSK 415/15) prawo do zwolnienia z VAT usług edukacyjnych świadczonych przez wykładowcę przysługuje bez względu na to czy odbiorcami wykładów są studenci czy kursanci. W przedmiotowej sprawie organ podatkowy odmówił podatnikowi pełnego prawa do zwolnienia z VAT twierdząc, że zwolnienie jest zasadne gdy zdobywana wiedza jest wykorzystywana do celów zawodowych. Tym samym uznał, że wspomniane kryterium spełniają jedynie kursy w których to uczestnictwo jest dobrowolne oraz są realizowane poza programem studiów stacjonarnych i podyplomowych. Zdaniem organu podatkowego studenci studiów zdobywają wiedzę głównie w celu zaliczenia semestrów oraz ukończenia studiów. Natomiast zwolnienie z VAT jest uwarunkowane bezpośrednim związkiem świadczonych usług kształcenia lub przekwalifikowania się zawodowego z daną branżą, zawodem czy uaktualnieniem wiedzy do celów zawodowych. Ze stanowiskiem organu podatkowego nie zgodził się NSA uznając, iż usługi kształcenia świadczone przez wykładowcę korzystają w pełni ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT i nie należy ich różnicować na te, które są świadczone na rzecz kursantów czy studentów.

Właściciel mniejszościowy będzie musiał liczyć proporcję

Rzeczpospolita, 2016-11-02
Aleksandra Tarka

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 14 września 2016 roku (sygn. akt I SA/Po 198/16) spółka, która dokona zbycia udziałów mniejszościowych będzie zobowiązana do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z ogółem prowadzonej działalności gospodarczej, z uwzględnieniem proporcji. W przedmiotowej sprawie podatnik jest udziałowcem mniejszościowym w szeregu spółek kapitałowych – supermarketów, które jednocześnie zrzesza w sieć w ramach zawartych umów franczyzowych. Posiadanie tych udziałów nie jest w żaden sposób związane z podstawową działalnością gospodarczą podatnika, a jest ono konieczne jedynie dla utworzenia i rozwoju sieci w Polsce. Spółka świadczy sporadycznie usługi na rzecz tych podmiotów, m.in. usługi informatyczne i księgowe. W związku z planowanym zbyciem udziałów, podatnik powziął wątpliwość co do jego wpływu na prawo do odliczenia VAT w zakresie wydatków związanych z ogółem prowadzonej działalności. Fiskus uznał, że z tytułu tej transakcji, podatnik będzie zobowiązany do obliczenia i stosowania proporcji odliczenia podatku VAT. Spółka zaskarżyła interpretację do WSA w Poznaniu, który podtrzymał jednak stanowisko fiskusa. W jego ocenie spółka ma obowiązek dokonania alokacji poszczególnych wydatków do czynności opodatkowanych i zwolnionych oraz czynności niepodlegających VAT. Skoro więc zbycie udziałów nie podlega VAT, to spółka powinna zastosować proporcję pozwalającą na przyporządkowanie wydatków do poszczególnych rodzajów działalności.

Czy uczestnictwo w TFI powoduje obowiązek dokumentacyjny

Rzeczpospolita, 2016-11-02
Maciej Gronek

Z interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 25 sierpnia 2016 roku (sygn. IBPB-1-2/4510-714/16-1/BKD) wynika, że transakcje pomiędzy uczestnikami towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI) a tymi funduszami podlegają obowiązkowi sporządzania dokumentacji cen transferowych, jeśli 100 procentowym akcjonariuszem funduszy jest spółka matka uczestników. W analizowanej sprawie spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej (PGK) są uczestnikami zamkniętych funduszy inwestycyjnych tworzonych przez TFI, którego właścicielem jest spółka dominująca. W związku z uczestnictwem w TFI przeprowadzane są rożnego rodzaju transakcje, obejmujące m.in. nabycie certyfikatów inwestycyjnych, przenoszenie własności aktywów w zamian za certyfikaty, umarzanie oraz wykup certyfikatów. Z tego też względu spółka dominująca zadała fiskusowi pytanie czy konieczne będzie sporządzenie dokumentacji cen transferowych dla wymienionych transakcji pomiędzy spółkami tworzącymi PGK a zamkniętymi funduszami inwestycyjnymi. Jej zdaniem taki obowiązek nie powstanie, ponieważ między podmiotami nie zachodzą określone w ustawie o PDOP powiązania. Organ podatkowy stwierdził jednak, że skoro wnioskodawca jest 100-procentowym udziałowcem TFI to należy uznać, że zachodzą bezpośrednie powiązania kapitałowe. Ponadto spółka dominująca pośrednio sprawuje kontrolę nad działalnością TFI oraz tworzonych przez nią zamkniętych funduszy inwestycyjnych. W związku z powyższym na gruncie przepisów o cenach transferowych obowiązujących od 1 stycznia 2017 r., dla wskazanych transakcji, konieczne będzie sporządzenie dokumentacji cen transferowych.

Przegląd orzecznictwa:

Wyrok NSA z 13 września 2016 r. (sygn. akt II FSK 2186/14)

Określenie „darowizna”, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p. należy rozumieć w cywilistycznym, określonym w art. 888 § 1 k.c. znaczeniu.
Skoro zgodnie z art. 888 § 1 k.c. cel, motyw, pobudka świadczenia darczyńcy na rzecz obdarowanego nie mają znaczenia dla oceny umowy jako darowizny, a art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p. wyłącza z kosztów uzyskania przychodów świadczenia m.in. z umów darowizny to cele te, pobudki i motywy nie mają żadnego znaczenia dla wykładni art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Świadczenia z umowy darowizny z mocy art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p. nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Wyrok NSA z 6 września 2016 r. (sygn. akt I FSK 208/15)

Obowiązek ponoszenia opłaty targowej przez podmioty prowadzące sprzedaż w miejscu wskazanym przez gminę jako targowisko nie stanowi wykorzystywania przez gminę targowiska na inne cele niż prowadzenie działalności gospodarczej w ujęciu art. 86 ust. 7b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, ze zm.). Gmina wykorzystuje targowisko jedynie na cele prowadzonej działalności gospodarczej (wynajem), a opłata targowa obciąża wynajmujące powierzchnię targową podmioty, z tytułu realizowanej tam sprzedaży.