Przegląd prasowych informacji podatkowych
Nadużycie prawa w VAT: nowa klauzula, stara zasada
Rzeczpospolita, 2017-09-25
Paweł Kamiński, Marcin Palusiński
Eksperci TPA Poland – Paweł Kamiński i Marcin Palusiński w swoim artykule przybliżają kwestię możliwości zarzucenia nadużycia prawa podatkowego w celu uzyskania korzyści podatkowych na gruncie ustawy o VAT. Jak wskazują eksperci klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, nie ma zastosowania do podatku od towarów i usług, opierając się jednak na koncepcji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, organy podatkowe są uprawnione do zakwestionowania nieuczciwych działań gospodarczych nakierowanych na osiągnięcie korzyści podatkowej również na gruncie tego podatku. Zgodnie z orzecznictwem TSUE do nadużycia prawa podatkowego dojdzie w sytuacji gdy dokonanie formalnie poprawnych transakcji, skutkowałyby uzyskaniem korzyści podatkowej, sprzecznej z celem przepisów, jak również gdy z ogółu obiektywnych okoliczności wynika, iż zasadniczym celem transakcji było uzyskanie korzyści podatkowej. Autorzy przywołują przykłady wyroków sądów administracyjnych w których zakwestionowały one optymalizacje na gruncie VAT jako skutkujące nadużyciem prawa. Zdaniem ekspertów podatnikom brakuje środków prewencyjnych w tym zakresie. Interpretacja indywidualna nie zapewnia bowiem ochrony w przypadku stwierdzenia nadużycia prawa już po jej otrzymaniu, a w niektórych przypadkach podatnicy mogą się również spotkać z odmową jej wydania.
Jaki obliczyć podatek od nieruchomości wspólnej
Rzeczpospolita, 2017-09-25
Klaudia Kaim
W wyrokach z 20 lipca 2017 r. (sygn. akt II FSK 1731/15, II FSK 453/16) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, iż ustanowienie odrębnej własności lokalu stwarza z mocy prawa szczególny rodzaj współwłasności, który nie jest uregulowany przez przepisy prawa cywilnego. Spółka będąca właścicielem nieruchomości oraz gruntu, zwróciła się z zapytaniem do fiskusa o sposób ustalenia podatku od nieruchomości, po ustanowieniu odrębnej własności lokali na rzecz spółki i podmiotu trzeciego. Zdaniem podatnika, PON od części budynków stanowiących współwłasność oraz gruntów, powinien zostać ustalony według proporcji w jakiej powierzchnia użytkowa wszystkich lokali stanowiących odrębną nieruchomość, pozostawać będzie do całkowitej powierzchni użytkowej budynków. Zdaniem organu podatkowego oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w przedstawionej sytuacji nie doszło do wyodrębnienia lokalu, nie został bowiem spełniony warunek współwłasności, dlatego też podatnik nie był uprawniony do obliczenia PON z zastosowaniem proporcji. Rację podatnikowi przyznał jednak NSA wskazując, że miało miejsce ustanowienie współwłasności przymusowej, nieuregulowanej przez przepisy prawa cywilnego. Sąd dodał, że do ustanowienia współwłasności przymusowej dochodzi zarówno w przypadku gdy właścicielem wyodrębnionych lokali i właścicielem części nieruchomości jest ten sam podmiot, jak i w przypadku przejścia własności lokali na podmiot trzeci.
Nieruchomości za granicą, podatek dochodowy w Polsce
Dziennik Gazeta Prawna, 2017-09-27
Mariusz Szulc
Zgodnie z interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 września 2017 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.184.2017.2.MR) przedsiębiorca posiadający nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce osiągający przychody z tytułu wynajmu i sprzedaży nieruchomości za granicą zobowiązany jest do opodatkowania w Polsce całości przychodu na zasadach ogólnych albo według stawki liniowej. W analizowanym przypadku osoba fizyczna – rezydent Polski, osiągający przychody z wynajmu mieszkania w Albanii, które rozliczał w Polsce ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (8,5 procent) planował założyć działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w sprzedaży i wynajmie mieszkań w Albanii. Zdaniem podatnika przychody z tej działalności powinien opodatkować w Polsce ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych ze stawką właściwą dla działalności usługowej w zakresie handlu w wysokości 3 procent. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się z podatnikiem, że analizowane przychody z działalności gospodarczej powinny zostać opodatkowane w Polsce. Za błędne uznał jednak stanowisko, według którego powinien on opodatkować przychód ryczałtowo. Argumentował, że zgodnie z przepisami podatkowymi rodzaj usług, jakie zamierza świadczyć przedsiębiorca zawarty jest w katalogu, który wyklucza opodatkowanie w ten sposób.
Środki trwałe udostępnione dostawcy nie przekreślają preferencji
Rzeczpospolita, 2017-09-27
Aleksandra Tarka
W wyroku z dnia 9 sierpnia 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 1853/15) orzekł, iż podatnik prowadzący działalność w specjalnej strefie ekonomicznej, nie traci prawa do zwolnienia z PDOP korzystając z komponentów wyprodukowanych przez jego kontrahentów spoza strefy. Sprawa dotyczyła spółki zajmującej się specjalistyczną produkcją, która dla potrzeb swojej działalności zmuszona jest zakupić oraz udostępnić swoim kontrahentom środki trwałe, takie jak: maszyny, matryce, wzorniki czy formy, wyłącznie w celu produkcji komponentów. Spółka zapytała organ czy może dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wspomnianych środków trwałych, uznając je za koszt uzyskania przychodu z działalności w SSE, w efekcie korzystając z preferencji podatkowych. Ona sama uważała, że tak. Fiskus uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe, tłumacząc, że zakup środków trwałych umotywowany był wykorzystaniem ich poza SSE a nie do bezpośredniej działalności podatnika, zatem nie może być uznany za koszt działalności strefowej. Ze stanowiskiem fiskusa nie zgodził się jednak zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu jak i NSA, które uznały że udostępnienie środków trwałych spółki kontrahentom spoza SSE nie skutkuje utratą zwolnienia w PDOP. W uzasadnieniu wyroku NSA wskazał, że realizacja działalności strefowej nie byłaby możliwa bez udostępnienia składników majątkowych kontrahentom. Ponadto, sąd podkreślił iż kontrahenci wykorzystują przekazane im środki trwałe wyłącznie do sprzedaży towarów na rzecz spółki, a cena nabywanych przez spółkę komponentów jest odpowiednio korygowana o wydatki poniesione na nabycie środków trwałych.
Kwoty rekompensat nie muszą być zapisane w ustawie
Dziennik Gazeta Prawna, 2017-09-27
Patrycja Dudek
Jak wynika z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 września 2017 r. (sygn. akt. II FSK 2397/15) PDOF nie podlegają wszelkie przyznane na podstawie kodeksu cywilnego zadośćuczynienia z tytułu rozstroju zdrowia lub uszkodzenia ciała bez względu na to czy podstawą wypłacenia jest decyzja organu czy wyrok sądu. W przedmiotowym stanie faktycznym górnik, poszkodowany w wyniku wypadku przy pracy, przez który nie mógł pracować zmuszony był przejść na rentę. Na podstawie przepisów kodeksu cywilnego wyrokiem sądu otrzymał rentę uzupełniającą, odszkodowanie pokrywające koszty leczenia oraz zadośćuczynienie. Wątpliwości dotyczyły podstawy zwolnienia otrzymanych przez podatnika kwot z PDOF. Zdaniem górnika, otrzymane przez niego zadośćuczynienia powinny być zwolnione z podatku z uwagi na przepis ustawy o PDOF, który uprawnia do zwolnienia z podatku odszkodowania i zadośćuczynienia, których zasady ustalania i wysokość wynikają z odrębnych ustaw – odrębną ustawą w tym przypadku jest zdaniem podatnika kodeks cywilny. Dyrektor Izby Skarbowej argumentował natomiast, że z uwagi na fakt, iż kodeks cywilny nie określa szczegółowych wytycznych odnośnie do ustalania rekompensat oraz ich wysokości podstawą zwolnienia będzie przepis odnoszący się do odszkodowań otrzymanych na podstawie wyroku sądu. Zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny jak i NSA orzekły przyznając rację podatnikowi, że kodeks cywilny jest ustawą, która precyzuje reguły przyznawania odszkodowań, podkreślając jednak, że dla zadośćuczynień przyznanych w oparciu o przepisy prawa nieistotny pozostaje tytuł ich wypłaty.
Kto nie ma oddziału w Polsce, temu trudniej odzyskać VAT
Dziennik Gazeta Prawna, 2017-09-28
Patrycja Dudek
Zgodnie z orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 września 2017 r. (sygn. akt. II FSK 2089/15) podmiot zagraniczny, nie wykonujący w danym okresie czynności opodatkowanych w Polsce, nie prowadzący działalności poprzez zagraniczny oddział może otrzymać zwrot VAT na zasadach właściwych dla spółek zagranicznych. W analizowanej sprawie spółka zarejestrowana dla potrzeb VAT oraz prowadząca zakład produkcyjny i działalność handlową na terenie Niemiec w ramach swojej działalności gospodarczej sprowadzała materiały produkcyjne do Polski celem ich obróbki i ponownego wywozu do kraju siedziby. Mimo, że spółka była zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik VAT, nie wykonywała żadnych czynności opodatkowanych. W związku z wydatkami ponoszonymi przez spółkę między innymi na wynajmem pomieszczeń wystąpiła u niej nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, której zwrotu domagała się w terminie 180 dni na zasadach określonych dla podmiotów polskich, które w danym okresie nie wykonywały na terenie kraju czynności opodatkowanych. Zarówno naczelnik właściwego urzędu skarbowego jak i dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu zdecydowali o odmowie zwrotu VAT z uwagi na fakt, że zagraniczny podmiot nie ma prawa do skorzystania z zasad przewidzianych dla podmiotów krajowych. Może natomiast wnioskować o zwrot nadwyżki w trybie właściwym dla podmiotów zagranicznych. Ze stanowiskiem organów zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny oraz NSA, który zwrócił uwagę na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, z którego wynikało, że odmienne zasady zwrotu VAT miałyby miejsce w przypadku, gdyby spółka zagraniczna posiadała w Polsce zarejestrowany oddział, co w tym przypadku nie miało miejsca.
Usługa jest kompleksowa? Stawka musi być jedna
Dziennik Gazeta Prawna, 2017-09-28
Łukasz Zalewski
Jak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 12 września 2017 r. (sygn. akt I SA/Wr 420/17) podatnik nie ma prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego od podatku należnego w sytuacji, gdy na fakturze wystawionej z tytułu nabycia usługi kompleksowej wyodrębnione są składające się na nią pojedyncze elementy. Analizowana sprawa dotyczyła spółki, zajmującej się szeroko pojętą organizacją spotkań biznesowych i integracyjnych. W związku ze świadczonymi usługami spółka nabywała od podmiotów zewnętrznych usługi kompleksowe (również cateringowe i hotelowe). Wątpliwości spółki dotyczyły możliwości odliczenia VAT od faktur, wystawionych błędnie przez kontrahentów, tj. faktur nie wystawionych na kompleksowe świadczenie, objęte 23-procentową stawką VAT, lecz na poszczególne elementy usługi wymienione w dokumencie oddzielnie, w tym na przykład usługi noclegowe opodatkowane według stawki 8 -procentowej, nie dających jednocześnie prawa do odliczenia. Spółka podkreśliła, że zamawiając usługi kompleksowe nie powinna ponosić odpowiedzialności za błędnie wystawione faktury i w związku z tym powinna mieć prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego o podatek należny z analizowanych faktur. Z takim podejściem nie zgodził się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, według którego brak prawa do odliczenia VAT determinuje sam fakt, że otrzymane od kontrahentów przez spółkę faktury nie dokumentują rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, co przyznała sama spółka we wniosku o interpretację wskazując na błędy w fakturach. Stanowisko organu potwierdził WSA wyjaśniając dodatkowo, że w postępowaniu interpretacyjnym organ upoważniony był jedynie do dokonania interpretacji przepisów w oparciu o przedstawiony stan faktyczny, nie zaś do jego badania i weryfikacji, czy spółce w ogóle przysługiwałoby prawo do odliczenia VAT na przykład od usług noclegowych.
VAT tylko od tego, co firma dostała
Rzeczpospolita, 2017-09-29
Aleksandra Tarka
W wyroku z 28 września 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I FSK 2053/15) orzekł, iż, w przypadku zerwania umowy leasingu finansowego przez korzystającego, prawo do dokonania korekty faktury VAT nie jest uzależnione od zwrotu przedmiotu leasingu. W przedmiotowej sprawie podatnik zwrócił się z wnioskiem o interpretację, dotyczącą możliwości korekty pierwotnej faktury VAT, w momencie wygaśnięcia lub przedterminowego rozwiązania umowy leasingu, w szczególności z tytułu wystąpienia szkody całkowitej bądź utraty przedmiotu leasingu. Wnioskodawca wyjaśnił, że z chwilą wydania przedmiotu leasingu, dokonuje dostawy towarów, potwierdzając ten fakt wystawieniem faktury. Podatnik zapytał, czy w związku z wygaśnięciem lub zerwaniem umowy, może dokonać korekty, wykazując jedynie kwoty faktycznie otrzymane od korzystającego. Fiskus przyznał rację podatnikowi jedynie w przypadku, gdy towar został zwrócony. W sytuacji, gdy stwierdzono wystąpienie szkody całkowitej lub skradziono towar, w ocenie fiskusa podatnik nie był uprawniony do dokonania korekty. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił wniesioną przez podatnika skargę. Ze stanowiskiem przedsiębiorcy zgodził się natomiast NSA. Jego zdaniem, kwota VAT może obciążać podatnika jedynie w przypadku otrzymania należności. Sąd dodał, że w skutek rozwiązania umowy z winy klienta, dochodzi do pomniejszenia podstawy opodatkowania, co daje uprawnia podatnikowi do dokonania korekty.
Przegląd orzecznictwa:
Wyrok NSA z 24 sierpnia 2017 r. (sygn. akt II FSK 1840/15)
Zmiana oceny materiału dowodowego nie może stanowić podstawy wznowienia postępowania i realizować celów regulacji zawartych w art. 240 § 1 5 Ordynacji podatkowej. Podważanie ocen przyjętych wcześniej na rzecz sformułowania ocen odmiennych przyjętych po wznowieniu postępowania, stanowi nadużycie prawa procesowego.
Wadliwość postępowania objawiająca się brakiem inicjatywy dowodowej organu podatkowego, mającej swe umocowanie w przepisach art. 122, art. 187 § 1, art. 191 Ordynacji podatkowej, obciąża skutkami wyłącznie organ podatkowy a nie stronę postępowania.
Nie może stanowić podstawy wznowienia postępowania odmienna wykładnia przepisów prawnych. W świetle art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej nie jest ona ani nową okolicznością faktyczną, ani nowym dowodem uzasadniającym wznowienie postępowania podatkowego, nawet gdy jest rezultatem interpretacji innych organów administracji publicznej.
Wyrok NSA z 3 sierpnia 2017 r. (sygn. akt II FSK 1887/15)
Stwierdzenie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2013 r., SK 18/09 (Dz. U. z 2013 r., poz. 985), że art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 64 ust. 1 Konstytucji RP oznacza, iż jako wywołujący skutki ex tunc prowadzi do niezgodności z prawem nie tylko powołanego art. 20 ust. 3 ustawy, ale i niezgodności z prawem wszczęcia i prowadzenia egzekucji, o której mowa w art. 64 c § 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r., poz. 1619 z późn. zm) na podstawie decyzji wydanej w oparciu o ten niekonstytucyjny przepis.