Polska przyciąga wielkie inwestycje związane z transformacją energetyczną. 29 września 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii regulujące zasady udzielania pomocy publicznej na projekty niskoemisyjne, a 12 sierpnia 2024 r. zostało ono znowelizowane. Na jego podstawie uruchomiono nabór, który potrwa do 31 grudnia 2025 r., a wsparcie udzielane jest do wysokości środków zaplanowanych w budżecie państwa.
Cel programu
Celem programu jest wsparcie inwestycji o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki i transformacji energetycznej poprzez:
- przyciągnięcie do Polski produkcji i technologie kluczowych dla osiągnięcia neutralności klimatycznej,
- wzmocnienie łańcuchów dostaw w sektorach czystej energii,
- stworzenie nowych, trwałych miejsc pracy,
- zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na rynku europejskim.
Mechanizm ma zapewnić, że Polska nie tylko spełni unijne cele klimatyczne, ale także wykorzysta transformację jako impuls do rozwoju gospodarczego i technologicznego.
Kto może otrzymać wsparcie
O dotacje mogą ubiegać się przedsiębiorcy realizujący projekty niskoemisyjne – inwestycje początkowe w produkcję m.in. baterii, paneli fotowoltaicznych, turbin wiatrowych, pomp ciepła, elektrolizerów czy instalacji do wychwytywania CO₂. Wsparcie obejmuje także kluczowe komponenty i surowce krytyczne dla tych technologii. Minimalna wartość kosztów kwalifikowalnych to 110 mln euro, a limit wsparcia dla jednego przedsiębiorcy to 350 mln euro.
Warunki dostępu są standardowe:
- beneficjent nie może być w trudnej sytuacji finansowej,
- nie może być zobowiązany do zwrotu nielegalnej pomocy
- nie może przenieść tej samej lub podobnej działalności z innego kraju EOG przez dwa lata przed złożeniem wniosku ani przez dwa lata po zakończeniu inwestycji,
- wymóg złożenia oświadczenia o nieobjęciu sankcjami UE,
- wniosek należy złożyć przed rozpoczęciem prac,
- inwestycja musi być utrzymana przez co najmniej 5 lat (dla MŚP – 3 lata).
Wysokość wsparcia
Maksymalną wysokość wsparcia wyznacza wzór:
koszty kwalifikowane × intensywność × punkty za warunki uzupełniające ÷ 10.
Intensywność pomocy sięga maksymalnie 55% kosztów kwalifikowanych.
Warunki uzupełniające – beneficjent wybiera minimum pięć z listy dziesięciu. Każdy warunek to 1 punkt, a liczba punktów wprost zwiększa możliwą wartość wsparcia:
- Utworzenie wyspecjalizowanych miejsc pracy, w tym stanowisk wymagających wysokich kwalifikacji.
- Poniesienie kosztów kwalifikowalnych w wysokości co najmniej 210 mln euro (czyli znacząco powyżej minimalnego progu 110 mln euro).
- Współpraca ze szkołami ponadpodstawowymi, obejmująca np. praktyki, staże czy programy edukacyjne.
- Współpraca z uczelniami wyższymi, w tym wspólne projekty, stypendia czy doktoraty wdrożeniowe.
- Lokalizacja inwestycji na obszarze zagrożonym trwałym wykluczeniem społeczno-gospodarczym.
- Realizacja inwestycji w odnawialne źródła energii w ramach przedsięwzięcia.
- Wdrożenie robotyzacji lub automatyzacji procesów w nowym zakładzie lub linii produkcyjnej.
- Prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej związanej z projektem.
- Wprowadzenie działań propracowniczych – np. programów opieki, szkoleń, świadczeń dodatkowych dla pracowników.
- Dodatkowy przyrost zatrudnienia ponad minimalny poziom określony w umowie.
Formy i terminy
Pomoc przyznawana jest w formie dotacji celowej oraz – po zmianach z 2024 r. – także w formie zaliczek. Umowy wsparcia określają szczegółowo harmonogramy transz, które są uzależnione od dostępności środków budżetowych i postępu rzeczowego projektu. Wypłaty rozłożone są nawet na 9–10 lat, jak w przypadku największych inwestycji.
Gdzie złożyć wniosek
- Wniosek składa się do ministra właściwego do spraw gospodarki
- Adres fizyczny: Plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa
- E-mail kontaktowy: kancelaria@mrit.gov.pl
- Adres do doręczeń elektronicznych: AE:PL-68477-29007-EFSHR-25
- Adres skrytki na ePUAP: /MRPiT/SkrytkaESP
Pierwsze podpisane umowy
Na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii opublikowano cztery zawarte umowy:
- IONWAY Poland Sp. z o.o. (Goświnowice i Radzikowice, woj. opolskie) – budowa fabryki materiałów katodowych do baterii.
Pomoc: 350 mln euro (ok. 1,46 mld zł). Wypłata w 9 transzach w latach 2025–2033. Zobowiązania: utworzenie co najmniej 900 miejsc pracy do czerwca 2030 r. i poniesienie kosztów kwalifikowanych na poziomie min. 1,7 mld euro. - Baltic Towers Sp. z o.o. (Gdańsk, woj. pomorskie) – produkcja wież wiatrowych offshore.
Pomoc: 376,4 mln zł, w 10 transzach do 2033 r. Zobowiązania: minimum 217 nowych miejsc pracy i koszty kwalifikowane co najmniej 1,07 mld zł. - SK Nexilis Poland Sp. z o.o. (Stalowa Wola, woj. podkarpackie) – produkcja folii miedzianej dla baterii.
Pomoc: 545,4 mln zł, w dwóch transzach w 2024 i 2025 r. Zobowiązania: minimum 333 miejsca pracy, w tym 70 dla osób z wyższym wykształceniem, oraz koszty kwalifikowane co najmniej 2,68 mld zł. - Windar Polska Sp. z o.o. (Szczecin, woj. zachodniopomorskie) – zakład produkcji wież stalowych dla morskiej energetyki wiatrowej.
Pomoc: 228,8 mln zł, w trzech transzach do 2027 r. Zobowiązania: minimum 200 miejsc pracy i koszty kwalifikowane co najmniej 653,6 mln zł.
Każda z umów zawiera dodatkowe warunki uzupełniające, np. współpracę z uczelniami, robotyzację procesów czy działania na rzecz pracowników.
Znaczenie programu
Program jest jednym z najbardziej ambitnych narzędzi wspierania transformacji gospodarczej w Polsce. Dzięki niemu do kraju trafią inwestycje o łącznej wartości wielu miliardów złotych, a także powstaną setki miejsc pracy w strategicznych sektorach. Transparentność zapewnia publikacja wszystkich umów, co pozwala opinii publicznej monitorować wykorzystanie środków.
Do końca 2025 r. przedsiębiorcy mają możliwość wnioskowania o wsparcie, które – jeśli będzie właściwie realizowane – może uczynić Polskę jednym z regionalnych liderów produkcji technologii niskoemisyjnych.
