Umorzenie bez dokumentacji
Rzeczpospolita, 2016-07-18
Mateusz Maj
Z interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 lipca 2016 r. (sygn. IBPB-1-1/4510-167/16/BK) wynika, iż podmioty powiązane nie mają obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych w związku z umorzeniem długu.
W analizowanej sprawie Spółka prowadząca działalność w zakresie usług budowlano-montażowych dokonuje transakcji
z podmiotem powiązanym w rozumieniu ustawy o PDOP. Podmiot powiązany jest także wierzycielem spółki i planuje częściowe umorzenie jej nieprzedawnionych zobowiązań, w formie zawartej umowy cywilnoprawnej. Spółka wystąpiła więc do organu podatkowego o potwierdzenie, iż nie będzie zobowiązana do przygotowania dokumentacji cen transferowych w związku
z planowanym zwolnieniem z długu. Ocena sprowadzała się do ustalenia zakresu pojęcia transakcji dokonywanych
z podmiotami powiązanymi, które nie jest zdefiniowane w ustawie o PDOP. Zdaniem spółki w przypadku transakcji dochodzi do wymiany dóbr lub usług, natomiast umorzenie wierzytelności jest jedynie czynnością prawną i nie da się dla niego określić warunków takich jak cena czy termin dostawy. Fiskus zgodził się ze stanowiskiem spółki uznając, że zwolnienie z długu nie skutkuje powstaniem u spółki obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych – czynność umorzenia nie stanowi bowiem transakcji na gruncie ustawy o PDOP.
Obowiązek podatkowy przy najmie powstaje w terminie uiszczenia czynszu
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-07-18
Łukasz Zalewski
W wyroku z dnia 23 czerwca 2016 r., sygn. akt I SA/Kr 528/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie orzekł, iż otrzymanie zaliczki na poczet świadczenia usług najmu nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. W przedmiotowej sprawie, spółka będąca właścicielem budynku zawarła umowę najmu na okres 5 lat. Jeszcze przed rozpoczęciem budowy przedmiotu najmu, najemca wypłacił Spółce 1,2 mln zł zaliczki na poczet czynszu. Istota sporu dotyczyła rozstrzygnięcia, kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT przy płatnościach za czynsz. Organy podatkowe uznały, że otrzymane kwoty nie stanowiły zaliczki a czynsz najmu, którego termin płatności przypadał przed rozpoczęciem świadczenia usług. Konsekwentnie, zdaniem organów powstał obowiązek podatkowy w stosunku do „otrzymanych zaliczek”. Podatnik argumentował, że otrzymane kwoty są zaliczką zaś otrzymanie zaliczki na poczet najmu, jako wyjątek od zasad ogólnych, nie konstytuuje obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o VAT. W przypadku usług najmu obowiązek podatkowy będzie powstawał cyklicznie, co miesiąc, z chwilą wystawienia faktury za najem lub z chwilą upływu terminu płatności. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zgodził się z podatnikiem i uznał, że przedmiotową płatność należy uznać za uznać za zaliczkę na poczet usługi najmu. W konsekwencji, nie rodzi ona obowiązku podatkowego w VAT.
Prezes i spółka to dwoje przedsiębiorców
Rzeczpospolita, 2016-07-19
Mateusz Maj
Za podatnika VAT należy uznać członka zarządu, który posiada dużą swobodę i ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec osób trzecich – wynika z wyroku Najwyższego Sądu Administracyjnego z dnia 16 czerwca 2016 r. (sygn. akt I FSK 83/15). Sprawa dotyczyła członka zarządu spółki akcyjnej, który zobowiązał się w zawartej z nią umowie do prowadzenia spraw spółki i do jej reprezentacji, przy czym wybór miejsca i czasu pracy pozostał w dużej mierze w jego gestii. Niezależnie od odpowiedzialności przewidzianej przez kodeks spółek handlowych menedżer ponosi także dodatkową odpowiedzialność wobec spółki i osób trzecich w związku z czym zobowiązany był do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z sprawowaną funkcją członka zarządu. Menedżer był zdania, że nie jest przedsiębiorcą na gruncie ustawy o VAT, ponieważ stanowi ona, że czynności generujących przychód m.in. na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem i kontraktów menedżerskich nie uznaje się za działalność gospodarczą w przypadku gdy osoba zlecająca określa warunki wykonywania tych czynności, wypłaca wynagrodzenie i ponosi odpowiedzialność za ich wykonanie wobec osób trzecich. Jeśli jednak wymienione przesłanki nie są spełnione to członek zarządu spółki może być podatnikiem VAT, mimo że jego przychody są traktowane jako przychody z tzw. działalności wykonywanej osobiście. Mając to na względzie NSA uznał, że przyznana menedżerowi autonomia w organizacji swoich zadań nie wynika z pełnienia funkcji członka zarządu i dlatego też jego swoboda oraz odpowiedzialność wobec osób trzecich wskazują, iż należy go uznać za podatnika VAT.
Amortyzacja: Nieodpłatne przekazanie nie służy przychodom
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-07-20
Łukasz Zalewski
Nieodpłatne przekazanie pomieszczeń w budynku, powoduje konieczność proporcjonalnego zmniejszenia odpisów amortyzacyjnych u właściciela budynku – tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2735/14. W przedmiotowej sprawie, podatnik nieodpłatnie udostępnił pomieszczenie w swoim budynku fundacji. Fiskus stanął na stanowisku, że w takim przypadku podatnik nie może naliczać odpisów amortyzacyjnych od tej części budynku, która została użyczona. Odmiennego zdania był podatnik, który twierdził że nadal może odliczać odpisy amortyzacyjne w pełnej wysokości. Spółka argumentowała, że środkiem trwałym jest budynek jako całość, zatem oddanie pojedynczych pomieszczeń (niestanowiących odrębnego środka trwałego) do nieodpłatnego używania nie może skutkować zastosowaniem przepisu zakazującego dokonywania odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego oddanego do nieodpłatnego używania. Zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie jak i Naczelny Sąd Administracyjny podzieliły stanowisko organu podatkowego, wskazując m.in., że nieodpłatne udostępnienie nie powodowało u podatnika powstania przychodu lub nie powodowało zabezpieczenia jego źródła.
Gwarancja od podmiotu powiązanego daje korzyść w CIT
Rzeczpospolita, 2016-07-20
Aleksandra Tarka
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 7 czerwca 2016 r. (sygn. akt I SA/Rz 349/16) nieodpłatne poręczenie udzielone przez spółkę zależną należy traktować jako nieodpłatne świadczenie skutkujące powstaniem przychodu. W analizowanej sprawie spółka zależna udzieliła spółce dominującej poręczenia na kwotę 20 mln zł, za jej zobowiązania względem dostawcy gazu. Spółka dominująca uważała, że czynność ta nie skutkuje powstaniem u niej przychodu, ponieważ w umowie dostawy gazu nie przewidziano obowiązku ustanowienia zabezpieczenia dla jej zobowiązań. Fiskus nie zgodził się jednak ze stanowiskiem spółki i stwierdził, że z tytułu udzielonego przez spółkę zależną poręczenia, spółka dominująca powinna rozpoznać przychód z nieodpłatnych świadczeń. Jak uzasadniał fiskus, pojęcie nieodpłatnego świadczenia na gruncie ustawy o PDOP jest znacznie szersze niż w prawie cywilnym, w jego zakresie mieszczą się bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne skutkujące uzyskaniem korzyści lub przysporzeniem majątku bez równoczesnego świadczenia wzajemnego w jakiejkolwiek formie. W rezultacie udzielenia poręczenia to poręczyciel przejmuje na siebie ryzyko poniesienia konsekwencji niewywiązania się dłużnika ze swojego zobowiązania. W przypadku gdyby tego typu poręczenie zostało udzielone przez podmiot trzeci to spółka musiałaby zapłacić określoną cenę. Ze stanowiskiem fiskusa zgodził się również WSA w Rzeszowie, który w uzasadnieniu wyroku wskazał, iż u spółki powstaje z tego tytułu przychód w wysokości wynagrodzenia, które musiałaby zapłacić, gdyby poręczenia udzielał podmiot trzeci. Zdaniem sądu brak obowiązku ustanowienia takiego zabezpieczenia jest bez znaczenia w danym stanie faktycznym, ponieważ w rzeczywistości doszło do nieodpłatnego świadczenia w postaci obietnicy zastępczego wykonania zobowiązania.
Ustawowe zwolnienie to nie optymalizacja
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-07-20
Patrycja Dudek
Naczelny Sąd Administracyjny w swoim wyroku z dnia 19 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 1703/14, wskazał iż wypłata wynagrodzenia i dywidendy z tytułu przymusowego umorzenia udziałów na rzecz zagranicznej spółki komandytowej nie musi być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przedmiotowa sprawa dotyczyła sp. z o.o., której 30% udziałowcem była słowacka spółka komandytowa. Polska spółka uznała, że wypłata dywidendy na rzecz słowackiego udziałowca będzie korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stanął na stanowisku, że zwolnienie nie będzie miało zastosowania. Wskazał on iż z uwagi na specyfikę statutu prawnego słowackiej spółki komandytowej, część jej dochodu jest przypisywana bezpośrednio do wspólników. Organ argumentował, iż fakt ten pozwala wykorzystywać słowacką spółkę do podatkowych optymalizacji. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu jak i Naczelny Sąd Administracyjny uznały jednak, że zwolnienie z dywidend przysługuje, zaś polski fiskus nie jest uprawniony do weryfikacji słowackich przepisów (a ma jedynie obowiązek stosować polskie).
Czy to koniec rozliczeń w formie kompensaty pomiędzy przedsiębiorcami
Rzeczpospolita, 2016-07-20
Mikołaj Ratajczak, TPA Horwath
Na skutek nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, od 1 stycznia 2017 r. transakcje związane z wykonywaną działalnością gospodarczą, których wartość przekracza 15 tys. zł należy regulować za pomocą rachunku płatniczego. Do tej pory kwota była ponad czterokrotnie wyższa, bo wynosiła 15 tys. euro, a przepis mówił o rachunku bankowym przez co istniała wątpliwość co do płatności np. kartą kredytową. Największa zmiana odnosi się jednak do podatków dochodowych i dotyczy kosztów uzyskania przychodów, zauważa autor. Niezastosowanie się do obowiązku bezgotówkowego rozliczania transakcji powyżej 15 tys. zł spowoduje, że przedsiębiorca nie zaliczy do swoich kosztów podatkowych tej części płatności, która przekroczyła tę kwotę i została uregulowana w inny sposób. Nowelizacja ustawy może doprowadzić do wyeliminowania ze stosunków gospodarczych instytucji kompensaty należności – nie będzie ona bowiem spełniać obowiązku dokonywania rozliczeń za pośrednictwem rachunku bankowego, który to stanie się kluczowy dla możliwości uwzględnienia danej płatności w kosztach podatkowych. Ekspert wskazuje, że nowe przepisy są również zagrożeniem dla funkcjonowania tzw. systemów nettingowych działających w ramach grup kapitałowych.
Wydatki zmierzające do ograniczenia strat są kosztem
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-07-21
Łukasz Zalewski
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 1698/14, kosztem podatkowym jest wypłacone odszkodowanie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy dzierżawy nieruchomości, wykorzystywanych w działalności generującej straty. W przedmiotowej sprawie, podatnik zawarł ugodę z wydzierżawiającym
i wypłacił mu odszkodowanie za przedterminowe rozwiązanie umowy dzierżawy. W ocenie Spółki, kontynuowanie działalności na dzierżawionych gruntach wygenerowałoby jedynie straty. Spółka uznała, że wypłacone odszkodowanie jest kosztem uzyskania przychodu, gdyż celem jego poniesienia było zachowanie i zabezpieczenie źródeł przychodów. Organy podatkowe uznały jednak, że wypłacone odszkodowanie miało na celu eliminację źródła przychodów i ograniczenie strat spółki. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zgodził się z podatnikiem wskazując, że działanie podatnika miało na celu zachowanie jego stabilności finansowej, a stabilność finansowa jest warunkiem zachowania źródła przychodów. Takie stanowisko podzielił również Naczelny Sąd Administracyjny.
Przegląd orzecznictwa
Wyrok NSA z 6 lipca 2016 r. (sygn. akt I FZ 159/16)
Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia jednego z pism procesowych przewidzianych w art. 66 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej „P.p.s.a.”) nie podlega regulacji art. 66 § 1 tej ustawy.
Wyrok NSA z 6 lipca 2016 r. (sygn. akt I FSK 167/15)
Uwzględniając treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie P 30/11 (Dz. U. z 2012 r. poz. 848) stwierdzić należy, że stosowanie normy art. 70 § 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U.
z 2012 r. poz. 749 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2005 r. do 15 października 2013 r., o ile zapewnia podatnikowi najpóźniej z upływem terminu wskazanego w art. 70 § 1 O.p. pozyskanie informacji o wszczęciu postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, wywołującego skutek w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, nie narusza zasady ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającej z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.