Sprawowanie funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia budzi wątpliwości
Rzeczpospolita, 2016-09-05
Krzysztof Kielak
Fiskus coraz rzadziej postrzega delegowanie pracownika lub współpracownika spółki dominującej do zarządu spółki zależnej, bez przyznania mu odrębnego wynagrodzenia z tego tytułu, jako nieodpłatne świadczenie – zwraca uwagę Krzysztof Kielak, ekspert z TPA (dawniej: TPA Horwath). Rozwiązanie to jest korzystne ekonomicznie dla grup kapitałowych, ponieważ jedynie spółka matka pokrywa koszty związane z zatrudnieniem danego pracownika. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenia, ale orzecznictwo i interpretacje wskazują przede wszystkim na brak zobowiązania do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego po stronie otrzymującego świadczenie. Kluczowym jest więc ustalenie czy w przypadku nieodpłatnego zarządzania spółką zachodzi pewna ekwiwalentność świadczeń. Organy podatkowe początkowo podchodziły do tej kwestii bardzo restrykcyjnie i uznawały, że pełnienie funkcji członka zarządu przez pracownika lub współpracownika spółki dominującej skutkuje powstaniem u spółki zależnej przysporzenia majątkowego, jeśli spółka córka nie wypłaca za to wynagrodzenia. Od pewnego czasu natomiast fiskus przychyla się do stanowiska podatników, którzy upatrują świadczenia wzajemnego w możliwości uzyskania przez udziałowców dywidendy, przychodu z odpłatnego zbycia udziałów, przychodu z ich umorzenia lub też praw do części majątku spółki córki, w przypadku jej likwidacji. Z tego też względu nie można uznać, że dochodzi do nieodpłatnego świadczenia. Możliwość stosowania tego rozwiązania istnieje także przy dalszych powiązaniach wewnątrzgrupowych, np. w relacji spółka babka i spółka córka, ponieważ pośredni udział w zysku nie dyskwalifikuje ekwiwalentności świadczenia. Krzystof Kielak, konsultant w TPA zwraca jednak uwagę, że fiskus nadal weryfikuje nieodpłatność pełnienia funkcji członka zarządu, dlatego należy zapewnić odpowiednią ekwiwalentność świadczenia (np. udział w zysku spółki w postaci dywidendy).
Fiskus jest związany tym, co powie mu podatnik
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-09-04
Jakub Pawłowski
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 września 2016 (sygn. akt II FSK 142/15), organ wydający interpretację indywidualną jest uprawniony jedynie do dokonania oceny stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym. Organ interpretacyjny nie jest umocowany do dokonywania jakichkolwiek ustaleń faktycznych czy podważania opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji. Przedmiotem zapytania we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej była kwestia opodatkowania bądź nie podatkiem od nieruchomości gruntów, które według opisu wnioskodawcy nie są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Organ interpretacyjny dokonał jednak wizji lokalnej i uznał, że podatnik poniósł nakłady świadczące o przygotowaniu terenu pod działalność gospodarczą (zasypanie i wyrównanie terenu), o czym nie mógłby wiedzieć na podstawie jedynie opisu stanu faktycznego z wniosku o wydanie interpretacji. Jak przypomniał NSA, odpowiedzialność za zgodność opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o interpretację z rzeczywistością ponosi wnioskodawca, zaś organ interpretacyjny nie jest umocowany do weryfikacji stanu faktycznego w postępowaniu interpretacyjnym.
Fiskus sięga po pieniądze od handlowców
Rzeczpospolita, 2016-09-05
Małgorzata Dankowska
Małgorzata Dankowska partner w TPA (dawniej: TPA Horwath) wskazuje iż, od początku września sprzedawcy detaliczni, których przychody ze sprzedaży na rzecz konsumentów przekraczają 17 mln zł miesięcznie są obowiązani zgodnie z ustawą o podatku od sprzedaży detalicznej do uiszczenia nowej daniny. Podstawą opodatkowania nowym podatkiem jest nadwyżka przychodu ponad 17 mln zł, obliczanego jako kwoty netto otrzymane w danym miesiącu z tytułu sprzedaży detalicznej (również te otrzymane przed wydaniem towaru), pomniejszone o kwoty z tytułu zwrotu towarów po odliczeniu VAT. W obliczeniu przychodu należy uwzględnić zarówno transakcje zaewidencjonowane przy pomocy kas rejestrujących jak i transakcje niepodlegające ewidencjonowaniu ze względu na zwolnienie. Ustawodawca przewidział pewne wyłączenia dla przychodów ze sprzedaży określonych kategorii towarów, m.in. energii elektrycznej, gazu ziemnego, ciepła, wody, paliw stałych, leków oraz wyrobów medycznych. Ekspert TPA podkreśla, że podatek handlowy należny jest jedynie w przypadku sprzedaży stacjonarnej, natomiast sprzedaż internetowa nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku. Ustawa wprowadza dwie stawki podatkowe, tj. 0,8 proc. od przychodów w przedziale od 17 do 187 mln zł miesięcznie oraz 1,4 proc. od przychodów powyżej 187 mln zł. Podatek handlowy będzie rozliczany w deklaracji PSD-1, której nie muszą składać podatnicy osiągający przychody do 17 mln zł miesięcznie, jako że przychód do tej wysokości jest całkowicie zwolniony od podatku.
Firma dla pozoru nie uprawnia do odliczenia VAT
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-09-06
Patrycja Dudek
Jak wynika z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 września 2016 r. (sygn. akt I FSK 2/15), prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT nie dotyczy tych czynności, które zostały upozorowane w celu osiągnięcia korzyści podatkowych. Stwierdzenie tego typu nadużycia prawa nie wymaga wskazania konkretnego przepisu polskiej ustawy, lecz wystarczające jest powołanie się w tym zakresie na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE. W przedmiotowej sprawie, dentystka świadcząca usługi zwolnione z VAT stworzyła sztuczną strukturę celem odliczenia VAT tj. sprzedała nieruchomość spółce (A), która odsprzedała ją następnie kolejnej spółce (B), przy czym dentystka była udziałowcem obu spółek. Pomimo, że podatek VAT od tych sprzedaży nie został odprowadzony do urzędu skarbowego, spółka B wystąpiła o zwrot VAT naliczonego. Naczelnik urzędu skarbowego odmówił zwrotu podatku argumentując, iż spółka działała wyłącznie w celu osiągnięcia korzyści podatkowej. Prawidłowość stanowiska fiskusa potwierdziły Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu oraz Naczelny Sąd Administracyjny.
Organy podatkowe muszą dokładniej badać sieci gazowe
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-09-07
Jakub Pawłowski
Zgodnie z wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 sierpnia 2016 r., (sygn. akt II FSK 2199/14, II FSK 2369-70/14, II FSK 2785/14 i II FSK 2949-51/14) i 31 sierpnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 2347-48/14, II FSK 2948/14, II FSK 2952-54/14 i II FSK 3437/14), nastąpiła zmiana dotychczasowej, negatywnej dla podatników linii orzeczniczej dotyczącej opodatkowania podatkiem od nieruchomości gazociągów jako budowli. Zgodnie z dotychczasową linię orzeczniczą, uznawano że gazociąg jest budowlą w całości tj. wraz z wszystkimi przyłączami i instalacjami, więc PON należy zapłacić od wszystkich elementów gazociągu. W ostatnich wyrokach NSA zmienił podejście i uznał, że związek funkcjonalny instalacji z gazociągiem nie jest wystarczający dla opodatkowania ich PON. Musi istnieć także związek techniczny, rozumiany jako faktyczne połączenie urządzeń z siecią przesyłu.
Szansa na przetrwanie rozliczeń w formie kompensaty
Rzeczpospolita, 2016-09-07
Mikołaj Ratajczak
Rozliczenia w formie kompensaty nie powinny skutkować zakazem ujęcia potrąconych kwot w kosztach podatkowych – wskazuje ekspert TPA (dawniej: TPA Horwath) Mikołaj Ratajczak. Zagrożenie zniknięcia z obrotu gospodarczego kompensat dostrzeżono w związku z wchodzącą w życie 1 stycznia 2017 r. zmianą, która przewiduje negatywne konsekwencje dla przedsiębiorcy w postaci braku prawa do ujęcia w kosztach uzyskania przychodów płatności realizowanych na rzecz innego przedsiębiorcy jeśli dotyczą one transakcji o wartości powyżej 15 tys. zł i nie zostały dokonane na rachunek bankowy przedsiębiorcy. Po analizie przepisów kodeksu cywilnego i ustawy nowelizującej można jednak zaprezentować pogląd alternatywny. Dokonanie płatności, czyli w istocie wykonanie świadczenia jest bowiem tylko jednym ze sposobów wygasania zobowiązań, obok którego istnieją jeszcze takie formy jak świadczenie w miejsce wykonania, nowacja czy właśnie kompensata. Nowelizowane przepisy odnoszą się natomiast jedynie do płatności, a nie do innych form wygasania zobowiązań, co pozwala na wniosek, że posługiwanie się instytucją kompensaty nie ma wpływu na możliwość zaliczenia potrąconych kwot do kosztów podatkowych. Powyższa argumentacja dotycząca kompensat może okazać się jednak nieprzekonująca dla organów podatkowych, dlatego Mikołaj Ratajczak ekspert TPA zaleca zachowanie ostrożności w tej kwestii i uważne śledzenie stanowiska organów podatkowych. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że takowa interpretacja przepisów nie znajduje uzasadnienia w odniesieniu do wniosku o wcześniejszy zwrot VAT, ponieważ regulacja w tej materii odnosi się wprost do należności zapłaconych. Z literalnego brzmienia przepisu wynika więc, że możliwość otrzymania zwrotu VAT w przyspieszonym terminie przewidziany jest tylko w przypadku uregulowania zobowiązania w określony sposób, jakim jest dokonanie płatności.
Podejrzenie przestępstwa nie wzruszy decyzji
Dziennik Gazeta Prawna, 2016-09-07
Patrycja Dudek
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 2 września 2016 sygn. akt II FSK 1245/14, aby móc wznowić zakończone postępowanie podatkowe nie wystarczy samo podejrzenie popełnienia przestępstwa, ale konieczny jest prawomocny wyrok skazujący. Przedmiotowa sprawa dotyczyła przepisu ustawy ordynacji podatkowej, zgodnie z którym nadzwyczajny tryb wzruszenia decyzji ostatecznej jest możliwy we wskazanych tam enumeratywnie przypadkach. Jak zaznaczył NSA, jednym z nich jest wydanie decyzji w wyniku przestępstwa w rozumienie prawa karnego, czyli w sytuacji, gdy przestępstwo zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu.
Zapisy umowy mogą przesądzić o momencie rozliczenia VAT
Rzeczpospolita, 2016-09-07
Aleksandra Tarka
Za dostawę o charakterze ciągłym można uznać nawet jedną sprzedaż w miesiącu, jeśli umowa przewiduje jej stałość i powtarzalność. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 lipca 2016 r. (sygn. akt I FSK 833/16). W analizowanej sprawie spółka jest franczyzodawcą i zajmuje się m.in. świadczeniem usług merchandisingowych, marketingowych i promocyjnych na rzecz przedsiębiorców, które znajdują się w stworzonej przez nią organizacji. Zawarte umowy przewidują sporządzanie przez spółkę podsumowania, analizy i oceny rezultatów, które obejmuje m.in. podsumowanie sprzedaży za dany okres. W związku z tym, że jest to stały comiesięczny element świadczonych usług spółka powzięła wątpliwości co do momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT. Zdaniem organów podatkowych w przedmiotowej sprawie nie miały zastosowania szczególne zasady odnoszące się do czynności o charakterze ciągłym. Także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zaakceptował to stanowisko. Spółka zaskarżyła wydaną interpretację do NSA, który stwierdził, że ustawa o VAT ani dyrektywa unijna nie zawiera definicji dostawy ciągłej, jednak należy przyjąć, że w przypadku dokonywania regularnej i powtarzalnej sprzedaży warunek ciągłości jest spełniony. Sąd pokreślił, że każdą sytuację trzeba oceniać indywidualnie pod kątem stałego stosunku pomiędzy stronami transakcji. Nie ma natomiast znaczenia liczba dostaw w danym okresie rozliczeniowym. Jeśli strony przewidują dokonanie tylko jednej dostawy co miesiąc, to sprzedaż taka może mieć charakter ciągły, co skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego na koniec każdego okresu rozliczeniowego. W związku z tym, że umowy spółki z przedsiębiorcami dotyczą czynności powtarzalnych, należy uznać, że w danym stanie faktycznym spółka świadczy usługi o charakterze ciągłym.
Przegląd orzecznictwa:
Wyrok WSA w Gliwicach z 18 sierpnia 2016 r. (sygn. akt I SA/Gl 553/16)
Art. 14 a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.) nie ma zastosowania do przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego w trybie art. 66 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.), a to oznacza, że czynność taka nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania.
Wyrok NSA z 9 sierpnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 1970/14)
Zarówno koszty zakwaterowania, stworzenia odpowiedniego do warunków pracy zaplecza socjalnego, jak również dojazdu do określonego i zmieniającego się w zależności od położenia budowy miejsca wykonywania pracy są przede wszystkim kosztami pracodawcy i to ponoszonymi w jego interesie wynikającym z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, nie zaś w interesie pracownika. Wobec tego niezależnie od regulacji przyjętej przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), limitującej zwolnienie od podatku wyłącznie diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika, nie stanowią tego rodzaju świadczenia przychodu określanego jako wartość innych nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 tej ustawy.