Eksporter towarów musi dochować należytej staranności
Rzeczpospolita, 2019-11-04, Emilia Wolnowska
Jak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 17 października 2019 r., sygn. akt C‑653/18, w sytuacji odmowy zastosowania stawki 0% VAT dla eksportu towarów, z powodu oszustwa na szkodę wspólnego systemu VAT, należy uznać, że dana transakcja w ogóle nie podlega opodatkowaniu i nie rodzi prawa do odliczenia VAT naliczonego. Sprawa dotyczyła polskiej spółki z branży telekomunikacyjnej, która w ramach prowadzonej działalności dokonała sprzedaży telefonów komórkowych dla podmiotów gospodarczych z Ukrainy. Co do zasady, taka transakcja stanowi eksport towarów w rozumieniu ustawy o VAT. Z ustaleń organów podatkowych wynikało, iż nastąpił rzeczywisty wywóz towarów na terytorium państwa trzeciego, jednak nabywcą towarów zostały nieokreślone podmioty, niewykazane na fakturze. W ocenie fiskusa podatnik nie miał zatem prawa do zastosowania stawki VAT właściwej dla eksportu. Postępowanie przed sądami administracyjnymi pozwoliło odkryć, iż na terenie Ukrainy doszło do oszustwa podatkowego z wykorzystaniem tzw. „słupa”. Wątpliwości Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczyły skutków potencjalnego przestępstwa dla rozliczeń polskiego podatnika. Jak wskazał TSUE, przedsiębiorca ma prawo do zastosowania zerowej stawki VAT, jeżeli udowodni, iż nie wiedział lub nie powinien był wiedzieć o związku danej transakcji z popełnionym oszustwem. Należy zatem wykazać, iż podatnik nieumyślnie działał na szkodę funkcjonowania wspólnego systemu VAT. W przeciwnym przypadku dana transakcja nie jest transakcją podlegającą opodatkowaniu (nie zaś podlega ona opodatkowaniu według stawki krajowej), tak więc nie uprawnia ona do odliczenia VAT naliczonego.
Dodatkowe zużycie prądu jest kosztem
Dziennik Gazeta Prawna, 2019-11-04, Łukasz Zalewski
W myśl wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 16 października 2019 r., sygn. akt I SA/Łd 358/19, możliwe jest zaliczenie dodatkowej opłaty za zużytą energię, ustaloną w ugodzie z operatorem energetycznym, do kosztów uzyskania przychodu. Podstawą wydania takiego wyroku była sprawa spółki, u której operator energetyczny stwierdził nieprawidłowości w zakresie poboru energii oraz zaniżania wskazań licznika. Spółka podpisała z operatorem ugodę, w ramach której zgodziła się zapłacić jednorazową opłatę za dodatkowe zużycie prądu. Zdaniem spółki, poniesiony wydatek będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, bowiem energia była wykorzystywana w działalności gospodarczej i miała na celu uzyskanie przychodu. Z podejściem spółki nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który stwierdził, że podpisanie ugody jest potwierdzeniem nieprawidłowości w zużyciu prądu oraz nieprzestrzegania umowy z operatorem, wskutek czego dodatkowa opłata nie może zostać poniesiona w celu uzyskania przychodu. Stanowisko spółki znalazło potwierdzenie dopiero w wyroku WSA w Łodzi, który uznał, że cały prąd pozyskany przez spółkę był wykorzystywany do celów działalności gospodarczej. Ponadto WSA w Łodzi zwrócił uwagę, że w przedstawionym stanie faktycznym nie padło stwierdzenie, że spółka złamała umowę z operatorem.
Fiskus znalazł w błocie podatek
Rzeczpospolita, 2019-11-04, Aleksandra Tarka
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 października 2019 r., sygn. akt I FSK 1337/17, przypomniał podatnikom o odpłatnym charakterze transakcji w zamian za ekwiwalent. Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który dokonywał oczyszczania zbiorników wodnych w zamian za pozyskane błoto szlamowe. Otrzymany ekwiwalent stanowił następnie przedmiot transakcji sprzedaży. Podatnik nie wykazywał jednak świadczonych usług oczyszczana zbiorników w zamian za błoto w rozliczeniach VAT – w trakcie kontroli przedstawił on umowy zakupu błota na symboliczne kwoty. Niewspółmierna wartość osiąganych przychodów z tytułu sprzedaży towarów wzbudziła wątpliwości organów podatkowych. W ocenie fiskusa, świadczone przez przedsiębiorcę usługi cechował odpłatny charakter, a zatem podstawę opodatkowania należy oszacować w oparciu o rynkową wartość świadczonych usług oczyszczania zbiorników wodnych. Zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, jak i NSA potwierdziły stanowisko organu podatkowego, wskazując na bezsporny fakt odpłatnego charakteru świadczonych usług.
Usługi wspólnika są podatkowym kosztem spółki
Rzeczpospolita, 2019-11-04, Przemysław Wojtasik
Wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług na rzecz spółki komandytowej przez jej komandytariusza, występującego w transakcji jako odrębny podmiot gospodarczy, stanowi koszt podatkowy, który nie podlega wyłączeniu u danego wspólnika – tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 października 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.265.2019.6.WS. Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie stosunków międzyludzkich, rekrutacji i innego pośrednictwa; jest także wspólnikiem dwóch spółek osobowych, w tym komandytariuszką spółki komandytowej oraz członkiem zarządu spółki kapitałowej, która jest komplementariuszem wspomnianej spółki komandytowej. Wątpliwości przedsiębiorcy dotyczyły możliwości zakwalifikowania do kosztów podatkowych wynagrodzenia, które stanowi zapłatę za świadczone przez nią usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wykonywanie usług nastąpi na podstawie zawartych stosownych umów oraz zostanie udokumentowane fakturami. Podatniczka będzie zatem występowała jako odrębny podmiot w relacji ze spółką. W ocenie wnioskodawczyni, koszty wynagrodzenia za świadczone usługi stanowią dla niej koszty uzyskania przychodów z tytułu uczestnictwa w spółce komandytowej, proporcjonalnie do posiadanego udziału w zysku. Dyrektor KIS zgodził się z takim stanowiskiem.
Bez korekty nie ma obniżonych odsetek
Dziennik Gazeta Prawna, 2019-11-05, Magdalena Majkowska
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 23 października 2019 r. (sygn. BPB-2-2/4518-5/16-3/MZ) potwierdził, że zaległość wykazana w samej deklaracji, a nie w jej korekcie, skutkuje brakiem prawa do zastosowania preferencyjnej 50% stawki odsetek za zwłokę. Sprawa dotyczyła spółki komandytowej, która powstała na skutek przekształcenia spółki komandytowo-akcyjnej. W efekcie zmiany formy prawnej nastąpiło powstanie u wspólników przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Spółka, która była zobligowana do obliczenia i zapłaty podatku do końca stycznia kolejnego roku podatkowego, wypełniła ten obowiązek po terminie. W złożonej deklaracji spółka wykazała zaległość podatkową, uwzględniając od razu obniżoną o połowę stawkę odsetek. Organ uznał, że w przedmiotowej sprawie spółka nie była uprawniona do zastosowania 50% stawki odsetek za zwłokę, bowiem zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, preferencyjną stawkę odsetek stosuje się wyłącznie w przypadku złożenia korekty deklaracji, a nie wykazania zaległości w samej deklaracji.
Fiskus nie ma prawa żądać podatku od podatku
Dziennik Gazeta Prawna, 2019-11-05, Patrycja Dudek
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 października 2019 r. (sygn. akt II FSK 3655/17) wyjaśnił, iż danina zapłacona do urzędu skarbowego z tytułu bezpodstawnie wystawionej faktury VAT nie jest przychodem, który podlega opodatkowaniu PDOF. Przedmiotowa sprawa dotyczyła siatkarza, który w ramach swojej działalności gospodarczej wystawiał faktury na klub sportowy, w którym grał. Podatek VAT wpłacał do urzędu skarbowego, a dochód rozliczał od wynagrodzenia netto. Problem podatnika pojawił się w momencie, kiedy fiskus uznał, że czynności wykonywane przez niego na rzecz klubu nie są działalnością gospodarczą, tylko działalnością wykonywaną osobiście. W efekcie fiskus zażądał, aby podatnik zapłacił podatek PDOP od całej kwoty, jaką otrzymał od klubu sportowego, uwzględniającej kwotę VAT. Zdaniem fiskusa, zasada ustalania przychodu na potrzeby podatku PDOF, nie przewiduje pomniejszania otrzymanych pieniędzy o należny podatek VAT, tak jak jest to w przypadku działalności gospodarczej. Odmiennego zdania był jednak NSA, który stwierdził, iż skoro kwota podatku VAT nie została zwrócona podatnikowi, to w konsekwencji nie można uznać iż stanowiła ona definitywne przysporzenie podatnika, które powinno stanowić podstawę opodatkowania podatkiem PDOF.
Firma da żłobek, a VAT nie odliczy
Rzeczpospolita, 2019-11-06, Aleksandra Tarka
Zgodnie z orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 listopada 2019 r., sygn. akt I FSK 1013/17, nakłady finansowe na budowę i wyposażenie przyzakładowego przedszkola z oddziałem żłobkowym nie dają prawa do odliczenia VAT naliczonego. Sprawa dotyczyła producenta z branży meblarskiej, który postanowił wybudować przedszkole dla dzieci pracowników. Działanie to stanowiło odpowiedź na potrzeby obecnego personelu, a także zachętę w celu zdobycia nowych specjalistów. Podatnik postanowił zapytać fiskusa czy wydatki poniesione na to przedsięwzięcie pozwolą mu na odliczenie VAT. Spółka zaznaczyła także, iż wydatki niezbędne dla budowy oraz wyposażenia przedszkola zostaną sfinansowane ze środków własnych. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem spółki wskazując, iż utworzenie przedszkola nie będzie źródłem generowania przychodów podlegających opodatkowaniu VAT. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz NSA potwierdziły ocenę fiskusa. Jak wynika z uzasadnienia wyroku, celem odliczenia VAT od nabytych towarów i usług nie wystarczy jedynie ich potencjalny związek z działalnością opodatkowaną. Argumenty podatnika wskazujące na celowy charakter tychże wydatków ze względu na ich pośredni wpływ na osiąganie przychodów z powodu zadowolenia pracownika jest nieadekwatny. Na gruncie VAT istotny jest bowiem związek z prowadzoną działalnością opodatkowaną.
Kara za opóźnienia nie może być kosztem
Dziennik Gazeta Prawna, 2019-11-06, Magdalena Majkowska
W interpretacji indywidualnej z dnia 24 października 2019 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.387.2019.1.AR) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że opóźnienie w realizacji usługi jest wadą wykonania, w związku z czym zapłaconej kary umownej nie można odliczyć od przychodów. Sprawa dotyczyła wykonawcy budowlanego, który musiał zapłacić karę umowną za opóźnienie w realizacji kontraktu. Zdaniem podatnika, opóźnienie było wynikiem różnych, niezawinionych przez niego okoliczności m.in. innego, niż wynikałoby to z dokumentacji projektowej, poziomu wód gruntowych, konieczności wykonania dodatkowych robót, problemów na rynku pracy. Ze względu na ten fakt, podatnik uważał, że będzie miał prawo do zaliczenia zapłaconej kary umownej do kosztów podatkowych. Organ uznał, iż pojęcie „wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług” obejmuje również opóźnienie w wykonaniu świadczenia również jeżeli jest ono niezawinione. Co więcej, jeżeli z przepisów lub zawartej umowy wynika, że dłużnik ponosi odpowiedzialność wobec wierzyciela w razie wystąpienia opóźnienia, to nie może on zaliczyć kwoty zapłaconego odszkodowania lub kary umownej do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli opóźnienie jest niezawinione.
Przegląd orzecznictwa:
Wyrok NSA z dnia 23 maja 2019 r. (sygn. akt II FSK 297/19)
Przy ocenie wniosku złożonego przez przedsiębiorcę należy uwzględnić przesłanki zastosowania ulg w spłacie zaległości podatkowej wymienione w art. 67a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613). Użyte w art. 67a § 1 sformułowanie „z zastrzeżeniem art. 67b” nie oznacza wyłączenia w stosunku do osób prowadzących działalność gospodarczą wymogu spełnienia przesłanek udzielenia ulg podatkowych określonych w tym przepisie (ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego).
Wyrok NSA z dnia 16 października 2019 r. (sygn. akt II FSK 3340/17)
Skoro tylko kościelna osoba prawna – zgodnie z art. 52 u.s.p.k.k. – może nabywać, posiadać i zbywać mienie ruchome i nieruchome, nabywać i zbywać inne prawa oraz zarządzać swoim majątkiem, to tym samym zawarta przez tę osobę prawną umowa dzierżawy z innym podmiotem nie może spowodować powstania przychodu w Zakładzie Usługowym utworzonym przez tę osobę prawną nawet w sytuacji, gdy właściwy dyrektor izby administracji skarbowej decyzją, o której mowa w art. 55 ust. 8 u.s.p.k.k., uznał ten Zakład za jednostkę wyodrębnioną organizacyjnie i któremu ta kościelna osoba prawna przekazała nieruchomość w zarządzanie, w tym pobieranie czynszu dzierżawnego na rachunek bankowy Zakładu.
Przepis art. 55 ust. 8 u.s.p.k.k. ma charakter ogólny i nie wynika z niego by uznanie za odrębny podmiot podatkowy odnosiło się do każdego podatku regulowanego w każdej ustawie podatkowej, która dopuszcza a priori możliwość uznania za podatnika każdą jednostkę organizacyjną wyodrębnioną a nieposiadającą osobowości prawnej.